حکم پرداخت زکات بعنوان حقوق ماهیانه معلمان قرآن چیست؟ ما حكم دفع الزكاة كرواتب لمعلمي القرآن؛

الحمد لله  و صلي  الله  و سلم  و بارك  علي  رسول  الله  و علي  آله  وصحبه.

أما  بعد:در پاسخ به پرسش  شما  از خداوند طلب توفیق کرده و می گوییم:

خداوند متعال موارد استحقاق زکات را در قرآن کریم بیان داشته  و فرموده است: (إِنَّمَا الصَّدَقَاتُ لِلْفُقَرَاءِ وَالْمَسَاكِينِ وَالْعَامِلِينَ عَلَيْهَا وَالْمُؤَلَّفَةِ قُلُوبُهُمْ وَفِي الرِّقَابِ وَالْغَارِمِينَ وَفِي سَبِيلِ اللَّهِ وَابْنِ السَّبِيلٌِ)يعنى: (زکات ها ویژه فقراء(۱) و مساکین(۲) و ماموران جمع آوری زکات و کسانی که با دلجویی از آنها- امید مسلمان شدن شان می رود- و -جهت آزادکردن- بندگان و- ادای قرض- بدهکاران و در راه خدا و آنهایی که در راه مانده اند می باشد) التوبة/٦٠ بنابراین پول زکات انحصارا به هشت مورد  مذکور در آیه پرداخت می شود و نه غیر از آنان؛

حال سؤال اینجا است که آیا طلب علم شرعی اعم از  حفظ  قرآن، حفظ سنت یا سایر  علوم شرعی و یا آموزش و یادگیری علوم مرتبط به زبان عربی که مقدمات یادگیری علم شرعی هستند هم مشمول آیه مذکور می شوند؟گروهی از اهل علم، تعلیم و تعلم علوم شرعی را از مصادیق  آیه: ( وَفِي سَبِيلِ اللَّهِ) مندرج  در آیه ذکر کرده و گفته اند: آموزش و یادگیری علوم شرعی  نوعی جهاد است زیرا جهاد در راه خدا همه مواردی را که منجر به حفظ دین می شود را شامل می گردد؛ مانند: مبارزه  با تجاوزگران، پاسخ به شبهات جهت حفظ شریعت و سایر موارد از این قبیل که همگی به نوعی تحت مضمون جهاد قرار می گیرند.بنابراین گروهی از اهل علم که  قائل به جواز پرداخت زکات برای پروژه های دینی هستند دلیل شان آیه: ( وَفِي سَبِيلِ اللَّهِ)التوبة/٦٠ مي باشد زیرا عبارت "فی سبیل الله" علاوه بر جهاد با سلاح شامل همه مصادیق  علوم شرعی با تمام   متعلقات  آن می شود از اینرو  پرداخت زکات به معلمان حفظ قرآن و برگزاری حلقه ها و پروژه های  علمی در همه سطوح آن جایز می باشد خصوصا  در این برهه  از زمان که مردم  غیر از زمینه  علمی، به همه زمینه های خیر توجه می کنند زیرا امروزه مردم در زمینه های مختلف خیر اعم از حفر چاه ها و رسیدگی به ایتام  و مستمندان کوشا هستند و از اموال  زکات در این راستا  استفاده می کنند اما کسانی  که امول زکات خود را در راستای رشد و ارتقای فرهنگ دینی به کار می برند  بسیار  اندک هستند لذا پرداخت زکات جهت برگزاری  حلقات علم و صرف آن برای اهل علم در دنباله  موارد مذکور خیر جای می گیرد و یکی از مصادیق آیه: (وَفِي سَبِيلِ اللَّهِ)لتوبة/٦٠ به شمار می آید و این دیدگاه گروهی از اهل علم می باشد.و من فتوایی از شیخ مان عبدالعزيز بن باز رحمه  الله در این زمینه سراغ دارم که بیانگر  همین مفهوم است و همچنین فتوایی از شیخ محمد العثيمين رحمه  الله به یاد دارم که اشاره به جواز پرداخت زکات در برگزاری حلقه های علم دارد به شرطی  که منبع دیگری  در راستای  تامین مالی آنها غیر از اموال زکات وجود نداشته  باشد  اما فتوای شیخ محمد العثيمين رحمه  الله گویی با  اندکی تردد در جواز این مساله همراه است ولی فتوای شیخ عبدالعزيز بن باز رحمه  الله در جواز پرداخت زکات برای برگزاری حلقات علم و یا اختصاص  دادن آن به اهل علم  کاملا واضح می باشد.

شیخ دکتر/خالد بن عبدالله  المصلح