:محاسبه وپرداخت زکات اموالی که بعنوان قرض در نزد مردم است چگونه می باشد؟ ما هي كيفية زكاة الدين,

الحمد لله  و صلي  الله  و سلم  و بارك  علي  رسول  الله  و علي  آله  وصحبه.

أما  بعد:

در پاسخ به پرسش  شما  از خداوند طلب توفیق کرده و می گوییم:

اموالی که تحت عنوان قسط در دست مردم می باشد چه به سبب معاملات بوده باشد و چه به سبب خرید  و فروش اتومبیل و امثال آن باشد در هر صورت بعنوان قرض تلقی می شود لذا اگر انسان امید حصول بدهی خویش را داشته باشد در این حالت بایستی  زکات آن را بپردازد  و اهل علم در روش پرداخت آن دو  نظر ارائه  داده  اند:

-برخی از آنها می گویند: هرگاه یک سال بر آن مال بگذرد  بایستی  از دارایی  خودش زکات آن را بپردازد( زیرا  امید  حصول  آن را دارد)

-و قول دوم این است که: منتظر بماند تا مبلغی که قرض داده است را حصول کند و سپس زکات سال هایی  که آن مبلغ  در نزد بدهکاران بوده است را محاسبه  و پرداخت کند.

و هر دو دیدگاه  قابل تامل  هستند؛

اما اگر بیم آن بود که بدهی صاف نشود- بدین معنی که بدهکار شخص مستمندی  باشد که توان پرداخت قرض  را نداشته باشد- در این صورت پرداخت زکات آن مبلغ  بر او واجب نیست  و برخی از علماء می گویند: هرگاه به دستش  رسید  تنها زکات یک سال را بپردازد.

بنابراین اگر یک سال بر قسط های معاملات- که در نزد مردم بعنوان بدهی محسوب  می شوند- بگذرد و شما امید حصول آنها را داشته باشید در این صورت  بایستی  زکات آنها را بپردازید چه از مال خودتان (قبل از حصول بدهی)باشد  و چه صبر کنید و هنگام حصول بدهی همه سال ها را یکجا  محاسبه و پرداخت کنید.

به طور مثال: قسط آخر سه سال در ذمه طرف معامله باقی خواهد ماند که در این صورت- اگر امید حصول بدهی از وی را دارد می تواند هر سال از مال خودش زکات  آن را بپردازد- و همچنین می تواند صبر کند و بعد از سه سال که بدهی را حصول کرد زکات سه سال را محاسبه و پرداخت نماید  اما قسط اول ممکن است در کمتر از یک سال به دست او برسد که در این صورت مشمول زکات نمی شود.

شیخ دکتر/خالد  بن عبدالله  المصلح