مبلغ کلانی را به برادرم قرض دادم تا با آن کار کند و قرار شد بعد از کسب سود آن را به من بازگرداند اما پس از پایان کار با بهانه های مختلف یک سال از دادن قرض خودداری کرد و در آخر گفت که ضرر کرده است و پس از آنکه نتوانست ادعای خود را اثبات کند قسم خوردم که تا موقع پرداخت قرضش نه او وارد خانه من شود و نه من وارد خانه او بشوم؛ لازم به توضیح است که بنده نصف مبلغ مذکور را قرض گرقته بودم و چندین سال است که برای باز پرداخت آن نیازمند آن هستم و اکنون به سبب او دچار بحران مالی شده ام و سؤال بنده این است که حکم شریعت اسلام در مورد قطع رابطه با برادرم چیست؟ و آیا من گناهکار هستم؟ المشاكل المالية لا تجيز قطيعة الرحم؛

الحمد لله  و صلي  الله  و سلم  و  بارك  علي  رسول  الله  و علي  آله  وصحبه.أما  بعد:

برای شما جایز  نیست تا به خاطر موارد مذکور با برادرتان قطع رابطه  کنید بلکه بایستی ارتباط  خود را با او حفظ  نمایید زیرا قطع  ارتباط  با برادر  جایز  نیست و خداوند می فرماید: (فَهَلْ عَسَيْتُمْ إِنْ تَوَلَّيْتُمْ أَنْ تُفْسِدُوا فِي الْأَرْضِ وَتُقَطِّعُوا أَرْحَامَكُم(٢٢) (أُولَٰئِكَ الَّذِينَ لَعَنَهُمُ اللَّهُ فَأَصَمَّهُمْ وَأَعْمَىٰ أَبْصَارَهُمْ(٢٣))يعني: (بنابراین اگر- از اسلام- رویگردانی کردید  آیا توقعی  جز فساد در روی زمین و قطع  رابطه  خویشاوندی  دارید؟(٢٢) آنان کسانی هستند که خداوند  آنها را از رحمت خودش دور کرده است؛ از اینرو گوش های شان را - از شنیدن حقیقت- کر و چشم های شان را - از مشاهده  حق و حقیقت- کور  نموده  است(۲۳))محمد/٢٢-٢٣  و در صحیح بخاری  و مسلم از ابوهریره رضی  الله  عنه  روایت  شده است، رسول  الله  صلى  الله  عليه  وسلم  فرمود: ( من كان يؤمن بالله  واليوم  الآخر  فليصل  رحمه) یعنی: ( فردی که به الله و روز قیامت  ایمان  دارد بایستی  صله  رحم را به جا بیاورد) و همچنین از ام  المؤمنين عائشة  رضي  الله  عنها روایت  است، رسول  الله  صلى  الله  عليه  وسلم  فرمود: ( الرحم  معلقة  بالعرش  تقول: من وصلني  وصله  الله  و من قطعني  قطعه  الله) یعنی: ( رحم بر عرش خداوند آویزان است و می گوید:  فردی که مرا پیوند داده ( رابطه  خویشاوندی  خود را با بستگانش  حفظ نموده است) را خداوند مشمول حمایت  خود گرداند  و فردی که مرا قطع  کرده است( رابطه  خویشاوندی اش را با بستگان  خود قطع  نموده) خداوند عنایت و کمال رحمت  خویش را از وی قطع  نماید) و در صحیح  مسلم حدیث (٢٥٥٨) از ابوهریره رضي  الله  عنه روايت  شده  است  گفت: مردی  نزد رسول  الله  صلی  الله  عليه  وسلم  آمد  و گفت: (يا رسول الله إن لي قرابة أصلهم ويقطعوني وأحسن إليهم ويسيئون إليّ وأحلم عنهم ويجهلون عليّ؛ فقال النبي صلى الله عليه وسلم: (إن كان كما تقول فكأنما تسفهم المل ولا يزال معك من الله ظهير عليهم ما دمت على ذلك)یعنی: (ای رسول  خدا من خویشاوندانی  دارم که هر اندازه رابطه  خویش  را با آنها حفظ  می کنم  اما آنها با من قطع رابطه  می کنند  و هر اندازه با آنها  خوشرفتاری  می کنم  آنها با من بدرفتاري  می نمایند  و من در برابر - عملکرد- آنها صبر پیشه  می کنم  اما بازهم  آنها با من تندی  می کنند؛ رسول  الله  صلی الله  عليه  وسلم  فرمود: ( اگر ماجرا چنین است که می گویی -عملکرد شما- مانند این  است که خاکستر  داغ  به آنان می خورانی  و اگر بر همین  منوال  پیش  بروی  همواره  پشتیبانی  از سوی  خداوند  بر علیه آنها برای  شما  خواهد بود)همه نصوص  مذکور و سایر  نصوص  شرعی  بیانگر  وجوب  صله  رحم  و تحریم قطع رابطه خویشاوندی هستند  اما این امر شما را از درخواست  حق  تان منع  نمی کند لذا  می توانید بدون بدرفتاري و قهرکردن حق تان از او مطالبه  نمایید و در پایان، شما را به  فرمایش  رسول  الله  صلی  الله  عليه  وسلم  خاطر نشان می سازم  که فرمود: ( لايحل  لمسلم أن يهجر  أخاه  فوق  ثلاث) یعنی: ( برای هیچ مسلمانی  جایز  نیست که بیش از سه شبانه  روز با برادر- دینی یا نسبی اش- قهر باشد) این حدیث را امام بخاری  و مسلم از انس  رضی  الله  عنه روایت  کرده اند. خداوند  ما وشما  را در راستای  آنچه  که  دوست دارد و به آن راضی  است موفق  بگرداند.

شیخ دکتر/ خالد بن عبدالله  المصلح