×
العربية english francais русский Deutsch فارسى اندونيسي اردو

السلام عليكم ورحمة الله وبركاته.

الأعضاء الكرام ! اكتمل اليوم نصاب استقبال الفتاوى.

وغدا إن شاء الله تعالى في تمام السادسة صباحا يتم استقبال الفتاوى الجديدة.

ويمكنكم البحث في قسم الفتوى عما تريد الجواب عنه أو الاتصال المباشر

على الشيخ أ.د خالد المصلح على هذا الرقم 00966505147004

من الساعة العاشرة صباحا إلى الواحدة ظهرا 

بارك الله فيكم

إدارة موقع أ.د خالد المصلح

/ / نمونه هایی از مصادیق پیروی از هوای نفس و انتشار جهالت

مشاركة هذه الفقرة WhatsApp Messenger LinkedIn Facebook Twitter Pinterest AddThis

من مظاهر إتباع الهوي و إنتشار الجهل؛ نمونه  هایی از مصادیق پیروی از هوای نفس و انتشار جهالت؛ خطبه  نخست: سپاس و ستایش سزاوار خداوندی است که حق و حقیقت را به ما نشان داد  و آن را به روشنى بیان  کرد و راه های دین و دینداری را به ما نمایان  نمود و آنها رابا تفصيل  شرح  دارد؛ خداوند  را سپاس می گویم و گواهی می دهم  که هیچ  معبود  برحقی  غیر از الله وجود ندارد و او یگانه  معبود  بی شریک و فرمانروای حق و آشکار  است و  گواهی می دهم  بر اینکه  محمد- صلى الله  عليه  وسلم- بنده  و فرستاده  خداوند  است، پیامبری که راه  بندگی صحیح را به ما نشان داد و ما را بسوی راه  راست فراخواند  و امت خویش را در مسیری درخشان و پاک قرار  داد بگونه ایکه حلال و حرام  مشخص هستند و سنت و بدعت واضح  می باشند و در صحیح بخاری  و مسلم  از ام المؤمنين عائشة رضي الله عنها روایت است که رسول الله  صلی  الله  عليه  وسلم فرمود: ( من أحدث  في أمرنا هذا ما ليس منه فهو رد) يعني: (  فردی که در دین  ما چیز  جدیدی ایجاد کند که آن چیز مطابق  دستور آن (دین) نباشد  باطل و مردود  است)صحیح بخاری حدیث (٢٦٩٧) و صحيح مسلم (١٧١٨)؛ سلام  و درود خداوند بر پیامبرمان  محمد باد؛ اما بعد: ای مؤمنان تقوای خداوند  را پیشه کنید زیرا: ( اقتربت الساعة وانشق القمر(١) وإن يروا آية يعرضوا ويقولوا سحر مستمر (٢)وكذبوا واتبعوا أهواءهم ۚ وكل أمر مستقر (٣) ولقد جاءهم من الأنباء ما فيه مزدجر(٤))يعنى: ( رستاخیز نزدیک است و ماه دو نیم گشت (۱) و اگر- کافران  و مشرکان- معجزه ای مشاهده  کنند  از- پذیرش- آن رویگردانی می کنند  و می گویند: جادویی  گذرا  است (۳)- لذا آیات الهی را- دروغ  می پندارند  و به دنبال  هواهای نفس خویش می افتند- اما- هر کار( و عملکردی) ماندگار می ماند(بی پاسخ  و بی سزا نمی ماند)(۳) و سوگند  به خودم، اخباری  که - می تواند- موجب دورشدن  آنها- از شرک و کفر و گناه- بشود به حد کافی  به آنها  رسیده است (٤))القمر/١-٤ نزدیک شدن روز قیامت نشانه  های بسیاری دارد که طبق به فرمایش رسول الله صلی الله علیه وسلم: علم کم می شود،  جهل و نادانی شیوع  پیدا  می کند، بر تعداد قاریان -قرآن-  افزوده و از تعداد فقیهان و علمای ربانی کاسته می شود و  مردم - جهت اطلاع از مسائل شرعی- به افراد  جاهل  و ناآگاه مراجعه  می کنند  و آنان نیز بدون  علم ( بدون استناد  به دلیل صحیح) به آنها فتوی می دهند  که هم خود را گمراه  می کنند  و هم دیگران را منحرف  می نمایند؛ همه  موارد  مذکور  در احادیث  صحیح از رسول  الله  صلی  الله  عليه  وسلم وارد شده است لذا: (فاسألوا أهل الذكر إن كنتم لا تعلمون)يعنى: (اگر نمی دانید از-آگاهان-بپرسید)النحل/٤٣ پیدایش  نشانه های قیامت در زندگی بسیاری از مردم ، از جمله  مواردی هستند که خواب و آسایش  را از مؤمنان غمخوار دین و غیور  بر شریعت سلب می کنند زیرا  بخش  گسترده  ای از مسلمانان امروز با وجود قاریان زیاد در بین شان و فراهم شدن اسباب و لوازم علم آموزی نسبت  به اصول دین و قواعد آن در جهل  و نادانی  به سر می برند و راست  گفت سیدنا ابن مسعود رضي الله عنه: ( كيف   بكم إذا قل فقهاءكم و كثر قراءكم؟) یعنی: ( برشما چه خواهد گذشت زمانی که  فقیهان تان اندک و قاریان  تان زیاد خواهد  شد؟) تفسیر قرطبی (۱/۲۰) ای مؤمنان؛ پیدایش این نشانه  ها یک نوع هشدار و زنگ خطر الهی است که مؤمن دلسوز و خیرخواه  را بر آن وا می دارد تا مردم را از  جهل برحذر دارد و مصادیق  آن را بیان کند تا کسیکه  هلاک می شود با دلیل هلاک شود و آنکه  حیات می یابد  با دلیل به زندگی  اش ادامه  دهد. ای مردم؛ بسیاری  از مصادیق نزدیک شدن قیامت از جمله: کم شدن علم شرعی، جهل و نادانی نسبت به دین و پیروی  از هوای نفس و خودرایی در زندگی بسیاری  از مردم   مشاهده  می شود که این  تاییدگر رسالت  رسول  الله  صلى  الله  عليه  وسلم می باشد از اینرو تقوای خداوند  را پیشه  کنید  تا از جهالت مصون  بمانید  زیرا  خداوند  میفرماید: (يا أيها الذين آمنوا إن تتقوا الله يجعل لكم فرقانا ويكفر عنكم سيئاتكم ويغفر لكم ۗ والله ذو الفضل العظيم)يعنى: ( ای مؤمنان اگر تقوای  خداوند  را پیشه  کنید نیروی  تشخیص  حق  از باطل  را  در وجودتان قرار  می دهد  و گناهان  تان را محو می کند  و شما را می آمرزد  و خداوند  صاحب  فضل بسیار بزرگی  است) الأنفال/٢٩ ای مؤمنان؛ یکی از مصادیق فقدان علم و شیوع  جهل، روی گردانی بسیاری از  مردم نسبت به یادگیری مسائل و احکام واجب دین شان است بطوریکه  بسیاری از  مسلمانان بدون مراجعه  به  قرآن و سنت رسول الله  صلى  الله  عليه  وسلم، صبح شان را شب می کنند و در هیچ یک از زمینه  های عبادی و معاملاتی خود که روزانه  با آن مواجه می شوند از آگاهی و دانش صحیح برخوردار نیستند و  بسیاری  از مردم  نسبت به انجام کارهایی که حلال و حرام بودن شان  قطعی  نیست اقدام  می نمایند و هیچ پرسشی در مورد حکم خداوند در خصوص  آنها نمی نمایند  که  در نتیجه علاوه  بر مرتکب شدن به بزه های  متعدد گرفتار بحران های زیادی می شوند  که غالبا  برون رفت از آنها برای شان بسیار مشکل می گردد اما اگر دستور  الهی مبنی بر: (فاسألوا أهل الذكر إن كنتم لا تعلمون)يعنى: (اگر نمی دانید از-آگاهان-بپرسید)النحل/٤٣ را پیشه می کردند، خودشان را از واژگونی به پرتگاه گناه مصون می داشتند اما شیطان، نپرسیدن را در نظر آنها زیبا  جلوه  می دهد و او را به جهل و تاریکی خویش قانع  می سازد  تا هرچه  بیشتر در  گناه و بزه غرق گردند. ای مؤمنان؛ برخی از کسانی که ارزش چندانی به دین قائل  نیستند نیز  مرتکب همین اشتباه  می شوند و توجیه  شان  برای  نپرسیدن سؤال از واجبات دین این  است که می گویند: دین  آسان  است و  در سطوح  پیشرفته تر می گویند: خداوند  فرموده  است: (يا أيها الذين آمنوا لا تسألوا عن أشياء إن تبد لكم تسؤكم) يعنى: (ای مؤمنان از چیزهایی سؤال نکنید که اگر - حکم آنها- برای تان آشکار گردد اندوهگین تان می سازد)المائدة/١٠١ و شبهه های بی اساس و خیالات  فاسد دیگری را مطرح  می کنند که همگی بیانگر ضعف  ایمان و نشان دهنده بی ارزش بودن دین  در دل های شان است. ای مؤمنان؛ ما منکر آسان بودن  دین مان نیستیم و شکر خدا هیچ سختی و تنگنایی در دین ما وجود ندارد اما این نمی تواند  دلیلی  برای شانه خالی کردن از یادگیری  شریعت و احکام دین مان باشد زیرا  خداوند متعال  احکامی را در راستای  مصلحت های دینی و دنیوی مردم وضع  کرده و یادگیری  آنها را برای شان واجب نموده  است: (فاسألوا أهل الذكر إن كنتم لا تعلمون)يعنى: (اگر نمی دانید از-آگاهان-بپرسید)النحل/٤٣ لذا شایسته  هیچ انسان  مؤمن  نیست تا با توجیه واهی " دین آسان است" از پرسش و یادگیری  واجباتش  روی گردانی  کند. ای مؤمنان؛ یکی دیگر از مصادیق  شیوع  جهل و نادانی در بین مردم این است که برخی  از  آنها با استناد  به  آیه: (يا أيها الذين آمنوا لا تسألوا عن أشياء إن تبد لكم تسؤكم) يعنى: (ای مؤمنان از چیزهایی  که سؤال نکنید که اگر - حکم آنها- برای تان آشکار گردد اندوهگین تان می سازد)المائدة/١٠١  از پرسیدن  سؤال خودداری  می کنند در حالیکه  آیه مذکور در خصوص کسانی  نازل  شده است که پرسش هایی را با هدف  آزار رسانی  و مسخره کردن رسول  الله  صلی  الله  عليه  وسلم  می پرسیدند که خداوند  متعال  مؤمنان  را از پرسیدن  چنین سوالاتی که فایده و فرجام خوشی ندارند منع فرمود اما  پرسیدن  سؤال از احکام  شرعی و علوم  دینی از جمله  دستوراتی است که خداوند  متعال  به آن دستور  داده  و نسبت به آن تشویق  کرده است: (فاسألوا أهل الذكر إن كنتم لا تعلمون)يعنى: (اگر نمی دانید از-آگاهان-بپرسید)النحل/٤٣ ای بندگان  خدا؛ هرگز نسبت به یادگیری واجبات  دین تان  بی توجهی نکنید و از  پرسیدن آنها ابا نورزید زیرا اگر در صورت وجود کسانی که صلاحیت پاسخگویی  به سؤالات شرعی تان را دارند و می توانند شما را بسوی حق و هدایت سوق دهند از پرسیدن روی گردانی نمایید  هیچ عذری  در نزد  خداوند متعال  نخواهید  داشت. ای مؤمنان؛ از مصادیق دیگر شیوع  جهل و پیروی از  هوای نفس در بین مردم، توجیه کردن گناهان و اشتباهات و سوء  استفاده از اختلافات اجتهادی  می باشد؛ بطور مثال وقتی به یکی از آنها گفته می شود: از الله بترس و موسیقی  را رها کن؛ در پاسخ  می گوید: فلان عالم گوش دادن به موسیقی  را جایز  می داند؛ و وقتی گفته می شود : از الله بترس و ربا را ترک کن؛ در پاسخ  می گوید: فلان  عالم  سودهای ربوی  را حلال  می داند؛ و زمانی  که به او گفته می شود: از الله بترس و نماز خود را با جماعت  ادا کن؛ در پاسخ  می گوید: در این مساله بین اهل علم اختلاف  وجود دارد که چنین شخصی  مشمول  این فرمایش  خداوند  متعال  می شود که می فرماید: (أفرأيت من اتخذ إلٰهه هواه وأضله الله علىٰ علم وختم علىٰ سمعه وقلبه وجعل علىٰ بصره غشاوة فمن يهديه من بعد الله ۚ أفلا تذكرون)يعنى: ( - ای پیامبر- کسیکه هوا و هوس خویش را به خدائی گرفته باشد را مشاهده  کرده ای؟ که خداوند  او را باوجود آگاهی اش( از حقیقت) گمراه  کرده و بر گوش و دل او مهر زده  و بر چشمش پرده ای قطور انداخته  است؟ چه کسی می تواند غیر از خداوند او را هدایت کند؟ آیا پند نمی گیرید؟)الجاثية/۲۳ من تردید ندارم که چنین افرادی دین  شان  را به بازی گرفته اند  و هدف شان پیروی  از دلیل نمی باشد بلکه  می خواهند از اختلافات  اجتهادی، روزنه ای جهت جواز نافرمانی خداوند متعال پیداکنند  از اینرو تمام  تلاش خود را برای مقبول  نشان  دادن  اشتباهاتی  که از هر عالمی ممکن است رخ دهد به کار می گیرند  تا یک حرام را برای خود حلال  کنند و یا یک واجب را از عهده خود براندازند  لذا در تمام مسائل زندگی خود دیدگاهی را که سازگار  با هوای نفس شان است را  بر می گزینند. آیا این تیره بخت سرگشته حال نمی داند  که  خداوند یگانه از کنه  و  عمق همه چیز باخبر است و نسبت به اسرار  قلوب آگاه  می باشد؟ بنابراین بایستی  تقوای خداوند را پیشه  کنیم  و از عمل نمودن به فتواهایی  که حرام را مباح می دانند برحذر باشیم و از ترک کردن واجبی که وجوب آن مشهور است سخت  بپرهیزیم و از هیچ فتوایی  بدون  دلیل پیروی  نکنیم: (فاسألوا أهل الذكر إن كنتم لا تعلمون)يعنى: (اگر نمی دانید از-آگاهان-بپرسید)النحل/٤٣ ای مؤمنان؛ طبق  فرمایش  رسول  الله  صلى  الله  عليه  وسلم، "حلال و حرام  مشخص  گشته  اند  و در بین آنها موارد  شبهه  داری  وجود دارند"  که  حکم قطعی  شان  در وهله  نخست  معلوم  نیست  و نیاز  به بررسی  اهل علم دارند  از اینرو  حلال  را بایستی امری مجاز و حلال  دانست  و حرام  را باید ممنوع و حرام  تلقی  کرد  و از موارد  شبهه  دار پرهیز  نمود زیرا  رسول  الله  صلی  الله  عليه  وسلم  می فرماید: ( من اتقی الشبهات استبرأ لدینه وعرضه، ومن وقع فی الشبهات وقع فی الحرام؛ کالراعی یرعی حول الحمی  یوشک أن یرتع فیه)يعنی: ( کسیکه از موارد  شبهه دار اجتناب ورزد دین و آبرویش را مصون داشته است، وکسیکه وارد موارد شبهه آلود شود قطعا در حرام افتاده است، مانند چوپانی که اطراف منطقه قرق شده، گوسفندانش را می چراند که بیم آن می رود وارد آن منطقه شوند) بخاری (٥٢) مسلم (١٥٩٩)؛ (فاسألوا أهل الذكر إن كنتم لا تعلمون)يعنى: (اگر نمی دانید از-آگاهان-بپرسید)النحل/٤٣ خطبه  دوم: أما  بعد: ای مؤمنان؛ تقوای  خداوند  را پیشه  کنید  و از ارائه دادن دیدگاه  های شرعی فاقد علم و دلیل اجتناب  بورزید زیرا وقتی به برخی  از  مردم گفته  می شود: این کار را انجام  بده  یا انجام  نده؛ بدون استناد به دلیل می گوید: این حلال است یا حرام. و یا اینکه  می گوید: فلان شیخ  یا فلان عالم  آن را جایز  دانسته و یا واجب  ندانسته  است!در حالیکه تنها هدفش  جستجوی راهی  برای ارتکاب گناه و شانه  خالی  کردن  از مسئولیت های دینی می باشد. ای بندگان خدا، تقوای  الهی را پیشه  کنید و از دروغ  بستن  به دین  و علماء  اجتناب  بورزید  زیرا دروغ  بستن  بر شریعت یا علماء آثار مخرب  بیشتری نسبت به دروغ  بستن بر غیر از آنها دارد از اینرو  هیچ حکمی را به شریعت  و هیچ دیدگاهی  را به یک عالم  نسبت ندهید  مگر  مطمئن باشید که از آنها صادر شده است زیرا  خداوند می فرماید: (ولا تقف ما ليس لك به علم ۚ إن السمع والبصر والفؤاد كل أولٰئك كان عنه مسئولا)يعنى: ( از چیزی  که نسبت به آن علم و آگاهی نداری پیروی نکن  زیرا  گوش و چشم و دل، همگی در برابر آن- چیزی  که از آن پیروی کرده ای- مورد بازخواست  قرار  خواهند  گرفت) الإسراء/٣٦ لذا: (فاسألوا أهل الذكر إن كنتم لا تعلمون)يعنى: (اگر نمی دانید از-آگاهان-بپرسید)النحل/٤٣ ای مؤمنان؛ یکی دیگر از مصادیق  "شیوع  جهل و مراجعه  مردم  به افراد  جاهل" این  است  که برخی  از  مردم  پرسش  های شرعی و مسائل دینی  خود را از  هر شخصی  که اندک آگاهی  دینی  دارند  می پرسند و به خود زحمت  نمی دهند  تا علمای مورد تأیید را بیابند  و پرسش های شان را از آنها سؤال کنند در حالیکه  خداوند  می فرماید: (فاسألوا أهل الذكر إن كنتم لا تعلمون)يعنى: (اگر نمی دانید از-آگاهان-بپرسید)النحل/٤٣ و بسیاری از مردم  پرسش های شرعی خود را از ائمه  مساجد  یا افراد صالح  و یا کسانی  که  اندک مقداری  از علوم  دینی خوانده  اند ولی  به درجه "إفتاء" یا فتوی  دادن نرسیده  اند می  پرسند  که در این  صورت سؤال کننده  حق  خود را در مورد برطرف کردن جهل  خویش  ادا نمی کند  و معذور نخواهد بود  زیرا  بایستی  پرسش  خود را از اهل علم متخصص می پرسید لذا باتوجه  به  این که  مدعیان  علم و فتوی  زیاد گشته اند بایستی  در بین  عالم و قاری، و بین فقیه و متفکر یا دعوتگر تفاوت قائل  شویم  زیرا  در زمانی  هستیم  که تعداد خطیبان  و قاریان  زیاد  و  تعداد علماء و فقیهان اندک اند. ای مؤمنان تقوای خداوند  را پیشه  کنید و در این خصوص بسیار هوشمندانه  عمل نمایید چرا که  موضوع، دین  است از اینرو  هر یک از شما بایستی  دقت کند که دین خو را از چه کسی  دریافت  می کند؟ (فاسألوا أهل الذكر إن كنتم لا تعلمون)يعنى: (اگر نمی دانید از-آگاهان-بپرسید)النحل/٤٣ ای مؤمنان شما را از کسانی که دیدگاههای نامعتبر و فتواهای نادر را ترویج  می دهند  برحذر  می دارم و توجه کنید که برگزیدن  فتوای  آسان از میان فتواهایی  که طی اختلاف  دیدگاه  اهل علم صادر شده اند جایز  نمی باشد زیرا  اصل در گزینش  فتوی، دلایلی می باشد که به آن استناد شده است از این رو بر مؤمن  واجب است تا پس از بررسی دلایل نزدیک ترین دیدگاه  به حق را برگزیند؛ خداوند  می فرماید: (يا أيها الذين آمنوا إن تتقوا الله يجعل لكم فرقانا)يعنى: ( ای مؤمنان اگر تقوای  خداوند  را پیشه  کنید نیروی  تشخیص  حق  از باطل  را  در وجودتان قرار  می دهد) الأنفال/٢٩  و (فاسألوا أهل الذكر إن كنتم لا تعلمون)يعنى: (اگر نمی دانید از-آگاهان-بپرسید)النحل/٤٣ شيخ دكتر/ خالد بن عبدالله  المصلح من مظاهر إتباع الهوي و إنتشار الجهل

المشاهدات:1929
- Aa +

من مظاهر إتباع الهوي و إنتشار الجهل؛

نمونه  هایی از مصادیق پیروی از هوای نفس و انتشار جهالت؛

خطبه  نخست:

سپاس و ستایش سزاوار خداوندی است که حق و حقیقت را به ما نشان داد  و آن را به روشنى بیان  کرد و راه های دین و دینداری را به ما نمایان  نمود و آنها رابا تفصيل  شرح  دارد؛ خداوند  را سپاس می گویم و گواهی می دهم  که هیچ  معبود  برحقی  غیر از الله وجود ندارد و او یگانه  معبود  بی شریک و فرمانروای حق و آشکار  است و  گواهی می دهم  بر اینکه  محمد- صلى الله  عليه  وسلم- بنده  و فرستاده  خداوند  است، پیامبری که راه  بندگی صحیح را به ما نشان داد و ما را بسوی راه  راست فراخواند  و امت خویش را در مسیری درخشان و پاک قرار  داد بگونه ایکه حلال و حرام  مشخص هستند و سنت و بدعت واضح  می باشند و در صحیح بخاری  و مسلم  از ام المؤمنين عائشة رضي الله عنها روایت است که رسول الله  صلی  الله  عليه  وسلم فرمود: ( من أحدث  في أمرنا هذا ما ليس منه فهو رد) يعني: (  فردی که در دین  ما چیز  جدیدی ایجاد کند که آن چیز مطابق  دستور آن (دین) نباشد  باطل و مردود  است)صحیح بخاری حدیث (٢٦٩٧) و صحيح مسلم (١٧١٨)؛ سلام  و درود خداوند بر پیامبرمان  محمد باد؛

اما بعد:

ای مؤمنان تقوای خداوند  را پیشه کنید زیرا: (ِ اقْتَرَبَتِ السَّاعَةُ وَانْشَقَّ الْقَمَرُ(١) وَإِنْ يَرَوْا آيَةً يُعْرِضُوا وَيَقُولُوا سِحْرٌ مُسْتَمِرٌّ (٢)وَكَذَّبُوا وَاتَّبَعُوا أَهْوَاءَهُمْ ۚ وَكُلُّ أَمْرٍ مُسْتَقِرٌّ (٣) وَلَقَدْ جَاءَهُمْ مِنَ الْأَنْبَاءِ مَا فِيهِ مُزْدَجَرٌ(٤))يعنى: ( رستاخیز نزدیک است و ماه دو نیم گشت (۱) و اگر- کافران  و مشرکان- معجزه ای مشاهده  کنند  از- پذیرش- آن رویگردانی می کنند  و می گویند: جادویی  گذرا  است (۳)- لذا آیات الهی را- دروغ  می پندارند  و به دنبال  هواهای نفس خویش می افتند- اما- هر کار( و عملکردی) ماندگار می ماند(بی پاسخ  و بی سزا نمی ماند)(۳) و سوگند  به خودم، اخباری  که - می تواند- موجب دورشدن  آنها- از شرک و کفر و گناه- بشود به حد کافی  به آنها  رسیده است (٤))القمر/١-٤

نزدیک شدن روز قیامت نشانه  های بسیاری دارد که طبق به فرمایش رسول الله صلی الله علیه وسلم: علم کم می شود،  جهل و نادانی شیوع  پیدا  می کند، بر تعداد قاریان -قرآن-  افزوده و از تعداد فقیهان و علمای ربانی کاسته می شود و  مردم - جهت اطلاع از مسائل شرعی- به افراد  جاهل  و ناآگاه مراجعه  می کنند  و آنان نیز بدون  علم ( بدون استناد  به دلیل صحیح) به آنها فتوی می دهند  که هم خود را گمراه  می کنند  و هم دیگران را منحرف  می نمایند؛

همه  موارد  مذکور  در احادیث  صحیح از رسول  الله  صلی  الله  عليه  وسلم وارد شده است لذا: (فَاسْأَلُوا أَهْلَ الذِّكْرِ إِنْ كُنْتُمْ لَا تَعْلَمُونَ)يعنى: (اگر نمی دانید از-آگاهان-بپرسید)النحل/٤٣

پیدایش  نشانه های قیامت در زندگی بسیاری از مردم ، از جمله  مواردی هستند که خواب و آسایش  را از مؤمنان غمخوار دین و غیور  بر شریعت سلب می کنند زیرا  بخش  گسترده  ای از مسلمانان امروز با وجود قاریان زیاد در بین شان و فراهم شدن اسباب و لوازم علم آموزی نسبت  به اصول دین و قواعد آن در جهل  و نادانی  به سر می برند و راست  گفت سیدنا ابن مسعود رضي الله عنه: ( كيف   بكم إذا قل فقهاءكم و كثر قراءكم؟) یعنی: ( برشما چه خواهد گذشت زمانی که  فقیهان تان اندک و قاریان  تان زیاد خواهد  شد؟) تفسیر قرطبی (۱/۲۰)

ای مؤمنان؛

پیدایش این نشانه  ها یک نوع هشدار و زنگ خطر الهی است که مؤمن دلسوز و خیرخواه  را بر آن وا می دارد تا مردم را از  جهل برحذر دارد و مصادیق  آن را بیان کند تا کسیکه  هلاک می شود با دلیل هلاک شود و آنکه  حیات می یابد  با دلیل به زندگی  اش ادامه  دهد.

ای مردم؛

بسیاری  از مصادیق نزدیک شدن قیامت از جمله: کم شدن علم شرعی، جهل و نادانی نسبت به دین و پیروی  از هوای نفس و خودرایی در زندگی بسیاری  از مردم   مشاهده  می شود که این  تاییدگر رسالت  رسول  الله  صلى  الله  عليه  وسلم می باشد از اینرو تقوای خداوند  را پیشه  کنید  تا از جهالت مصون  بمانید  زیرا  خداوند  میفرماید: (يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنْ تَتَّقُوا اللَّهَ يَجْعَلْ لَكُمْ فُرْقَانًا وَيُكَفِّرْ عَنْكُمْ سَيِّئَاتِكُمْ وَيَغْفِرْ لَكُمْ ۗ وَاللَّهُ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِيمِ)يعنى: ( ای مؤمنان اگر تقوای  خداوند  را پیشه  کنید نیروی  تشخیص  حق  از باطل  را  در وجودتان قرار  می دهد  و گناهان  تان را محو می کند  و شما را می آمرزد  و خداوند  صاحب  فضل بسیار بزرگی  است) الأنفال/٢٩

ای مؤمنان؛

یکی از مصادیق فقدان علم و شیوع  جهل، روی گردانی بسیاری از  مردم نسبت به یادگیری مسائل و احکام واجب دین شان است بطوریکه  بسیاری از  مسلمانان بدون مراجعه  به  قرآن و سنت رسول الله  صلى  الله  عليه  وسلم، صبح شان را شب می کنند و در هیچ یک از زمینه  های عبادی و معاملاتی خود که روزانه  با آن مواجه می شوند از آگاهی و دانش صحیح برخوردار نیستند و  بسیاری  از مردم  نسبت به انجام کارهایی که حلال و حرام بودن شان  قطعی  نیست اقدام  می نمایند و هیچ پرسشی در مورد حکم خداوند در خصوص  آنها نمی نمایند  که  در نتیجه علاوه  بر مرتکب شدن به بزه های  متعدد گرفتار بحران های زیادی می شوند  که غالبا  برون رفت از آنها برای شان بسیار مشکل می گردد اما اگر دستور  الهی مبنی بر: (فَاسْأَلُوا أَهْلَ الذِّكْرِ إِنْ كُنْتُمْ لَا تَعْلَمُونَ)يعنى: (اگر نمی دانید از-آگاهان-بپرسید)النحل/٤٣ را پیشه می کردند، خودشان را از واژگونی به پرتگاه گناه مصون می داشتند اما شیطان، نپرسیدن را در نظر آنها زیبا  جلوه  می دهد و او را به جهل و تاریکی خویش قانع  می سازد  تا هرچه  بیشتر در  گناه و بزه غرق گردند.

ای مؤمنان؛

برخی از کسانی که ارزش چندانی به دین قائل  نیستند نیز  مرتکب همین اشتباه  می شوند و توجیه  شان  برای  نپرسیدن سؤال از واجبات دین این  است که می گویند: دین  آسان  است و  در سطوح  پیشرفته تر می گویند: خداوند  فرموده  است: (يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَسْأَلُوا عَنْ أَشْيَاءَ إِنْ تُبْدَ لَكُمْ تَسُؤْكُمْ) يعنى: (ای مؤمنان از چیزهایی سؤال نکنید که اگر - حکم آنها- برای تان آشکار گردد اندوهگین تان می سازد)المائدة/١٠١ و شبهه های بی اساس و خیالات  فاسد دیگری را مطرح  می کنند که همگی بیانگر ضعف  ایمان و نشان دهنده بی ارزش بودن دین  در دل های شان است.

ای مؤمنان؛

ما منکر آسان بودن  دین مان نیستیم و شکر خدا هیچ سختی و تنگنایی در دین ما وجود ندارد اما این نمی تواند  دلیلی  برای شانه خالی کردن از یادگیری  شریعت و احکام دین مان باشد زیرا  خداوند متعال  احکامی را در راستای  مصلحت های دینی و دنیوی مردم وضع  کرده و یادگیری  آنها را برای شان واجب نموده  است: (فَاسْأَلُوا أَهْلَ الذِّكْرِ إِنْ كُنْتُمْ لَا تَعْلَمُونَ)يعنى: (اگر نمی دانید از-آگاهان-بپرسید)النحل/٤٣ لذا شایسته  هیچ انسان  مؤمن  نیست تا با توجیه واهی " دین آسان است" از پرسش و یادگیری  واجباتش  روی گردانی  کند.

ای مؤمنان؛

یکی دیگر از مصادیق  شیوع  جهل و نادانی در بین مردم این است که برخی  از  آنها با استناد  به  آیه: (يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَسْأَلُوا عَنْ أَشْيَاءَ إِنْ تُبْدَ لَكُمْ تَسُؤْكُمْ) يعنى: (ای مؤمنان از چیزهایی  که سؤال نکنید که اگر - حکم آنها- برای تان آشکار گردد اندوهگین تان می سازد)المائدة/١٠١  از پرسیدن  سؤال خودداری  می کنند در حالیکه  آیه مذکور در خصوص کسانی  نازل  شده است که پرسش هایی را با هدف  آزار رسانی  و مسخره کردن رسول  الله  صلی  الله  عليه  وسلم  می پرسیدند که خداوند  متعال  مؤمنان  را از پرسیدن  چنین سوالاتی که فایده و فرجام خوشی ندارند منع فرمود اما  پرسیدن  سؤال از احکام  شرعی و علوم  دینی از جمله  دستوراتی است که خداوند  متعال  به آن دستور  داده  و نسبت به آن تشویق  کرده است: (فَاسْأَلُوا أَهْلَ الذِّكْرِ إِنْ كُنْتُمْ لَا تَعْلَمُونَ)يعنى: (اگر نمی دانید از-آگاهان-بپرسید)النحل/٤٣

ای بندگان  خدا؛ هرگز نسبت به یادگیری واجبات  دین تان  بی توجهی نکنید و از  پرسیدن آنها ابا نورزید زیرا اگر در صورت وجود کسانی که صلاحیت پاسخگویی  به سؤالات شرعی تان را دارند و می توانند شما را بسوی حق و هدایت سوق دهند از پرسیدن روی گردانی نمایید  هیچ عذری  در نزد  خداوند متعال  نخواهید  داشت.

ای مؤمنان؛

از مصادیق دیگر شیوع  جهل و پیروی از  هوای نفس در بین مردم، توجیه کردن گناهان و اشتباهات و سوء  استفاده از اختلافات اجتهادی  می باشد؛ بطور مثال وقتی به یکی از آنها گفته می شود: از الله بترس و موسیقی  را رها کن؛ در پاسخ  می گوید: فلان عالم گوش دادن به موسیقی  را جایز  می داند؛ و وقتی گفته می شود : از الله بترس و ربا را ترک کن؛ در پاسخ  می گوید: فلان  عالم  سودهای ربوی  را حلال  می داند؛ و زمانی  که به او گفته می شود: از الله بترس و نماز خود را با جماعت  ادا کن؛ در پاسخ  می گوید: در این مساله بین اهل علم اختلاف  وجود دارد که چنین شخصی  مشمول  این فرمایش  خداوند  متعال  می شود که می فرماید: (أَفَرَأَيْتَ مَنِ اتَّخَذَ إِلَٰهَهُ هَوَاهُ وَأَضَلَّهُ اللَّهُ عَلَىٰ عِلْمٍ وَخَتَمَ عَلَىٰ سَمْعِهِ وَقَلْبِهِ وَجَعَلَ عَلَىٰ بَصَرِهِ غِشَاوَةً فَمَنْ يَهْدِيهِ مِنْ بَعْدِ اللَّهِ ۚ أَفَلَا تَذَكَّرُونَ)يعنى: ( - ای پیامبر- کسیکه هوا و هوس خویش را به خدائی گرفته باشد را مشاهده  کرده ای؟ که خداوند  او را باوجود آگاهی اش( از حقیقت) گمراه  کرده و بر گوش و دل او مهر زده  و بر چشمش پرده ای قطور انداخته  است؟ چه کسی می تواند غیر از خداوند او را هدایت کند؟ آیا پند نمی گیرید؟)الجاثية/۲۳

من تردید ندارم که چنین افرادی دین  شان  را به بازی گرفته اند  و هدف شان پیروی  از دلیل نمی باشد بلکه  می خواهند از اختلافات  اجتهادی، روزنه ای جهت جواز نافرمانی خداوند متعال پیداکنند  از اینرو تمام  تلاش خود را برای مقبول  نشان  دادن  اشتباهاتی  که از هر عالمی ممکن است رخ دهد به کار می گیرند  تا یک حرام را برای خود حلال  کنند و یا یک واجب را از عهده خود براندازند  لذا در تمام مسائل زندگی خود دیدگاهی را که سازگار  با هوای نفس شان است را  بر می گزینند.

آیا این تیره بخت سرگشته حال نمی داند  که  خداوند یگانه از کنه  و  عمق همه چیز باخبر است و نسبت به اسرار  قلوب آگاه  می باشد؟

بنابراین بایستی  تقوای خداوند را پیشه  کنیم  و از عمل نمودن به فتواهایی  که حرام را مباح می دانند برحذر باشیم و از ترک کردن واجبی که وجوب آن مشهور است سخت  بپرهیزیم و از هیچ فتوایی  بدون  دلیل پیروی  نکنیم: (فَاسْأَلُوا أَهْلَ الذِّكْرِ إِنْ كُنْتُمْ لَا تَعْلَمُونَ)يعنى: (اگر نمی دانید از-آگاهان-بپرسید)النحل/٤٣

ای مؤمنان؛

طبق  فرمایش  رسول  الله  صلى  الله  عليه  وسلم، "حلال و حرام  مشخص  گشته  اند  و در بین آنها موارد  شبهه  داری  وجود دارند"  که  حکم قطعی  شان  در وهله  نخست  معلوم  نیست  و نیاز  به بررسی  اهل علم دارند  از اینرو  حلال  را بایستی امری مجاز و حلال  دانست  و حرام  را باید ممنوع و حرام  تلقی  کرد  و از موارد  شبهه  دار پرهیز  نمود زیرا  رسول  الله  صلی  الله  عليه  وسلم  می فرماید: ( مَنِ اتَّقَی الشُّبُهَاتِ اسْتَبْرَأَ لِدِینِهِ وَعِرْضِهِ، وَمَنْ وَقَعَ فِی الشُّبُهَاتِ وَقَعَ فِی الْحَرَامِ؛ کَالرَّاعِی یَرْعَی حَوْلَ الْحِمَی  یُوشِکُ أَنْ یَرْتَعَ فِیهِ)يعنی: ( کسیکه از موارد  شبهه دار اجتناب ورزد دین و آبرویش را مصون داشته است، وکسیکه وارد موارد شبهه آلود شود قطعا در حرام افتاده است، مانند چوپانی که اطراف منطقه قُرُق شده، گوسفندانش را می چراند که بیم آن می رود وارد آن منطقه شوند) بخاری (٥٢) مسلم (١٥٩٩)؛ (فَاسْأَلُوا أَهْلَ الذِّكْرِ إِنْ كُنْتُمْ لَا تَعْلَمُونَ)يعنى: (اگر نمی دانید از-آگاهان-بپرسید)النحل/٤٣

خطبه  دوم:

أما  بعد:

ای مؤمنان؛ تقوای  خداوند  را پیشه  کنید  و از ارائه دادن دیدگاه  های شرعی فاقد علم و دلیل اجتناب  بورزید زیرا وقتی به برخی  از  مردم گفته  می شود: این کار را انجام  بده  یا انجام  نده؛ بدون استناد به دلیل می گوید: این حلال است یا حرام. و یا اینکه  می گوید: فلان شیخ  یا فلان عالم  آن را جایز  دانسته و یا واجب  ندانسته  است!در حالیکه تنها هدفش  جستجوی راهی  برای ارتکاب گناه و شانه  خالی  کردن  از مسئولیت های دینی می باشد.

ای بندگان خدا، تقوای  الهی را پیشه  کنید و از دروغ  بستن  به دین  و علماء  اجتناب  بورزید  زیرا دروغ  بستن  بر شریعت یا علماء آثار مخرب  بیشتری نسبت به دروغ  بستن بر غیر از آنها دارد از اینرو  هیچ حکمی را به شریعت  و هیچ دیدگاهی  را به یک عالم  نسبت ندهید  مگر  مطمئن باشید که از آنها صادر شده است زیرا  خداوند می فرماید: (وَلَا تَقْفُ مَا لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ ۚ إِنَّ السَّمْعَ وَالْبَصَرَ وَالْفُؤَادَ كُلُّ أُولَٰئِكَ كَانَ عَنْهُ مَسْئُولًا)يعنى: ( از چیزی  که نسبت به آن علم و آگاهی نداری پیروی نکن  زیرا  گوش و چشم و دل، همگی در برابر آن- چیزی  که از آن پیروی کرده ای- مورد بازخواست  قرار  خواهند  گرفت) الإسراء/٣٦ لذا: (فَاسْأَلُوا أَهْلَ الذِّكْرِ إِنْ كُنْتُمْ لَا تَعْلَمُونَ)يعنى: (اگر نمی دانید از-آگاهان-بپرسید)النحل/٤٣

ای مؤمنان؛

یکی دیگر از مصادیق  "شیوع  جهل و مراجعه  مردم  به افراد  جاهل" این  است  که برخی  از  مردم  پرسش  های شرعی و مسائل دینی  خود را از  هر شخصی  که اندک آگاهی  دینی  دارند  می پرسند و به خود زحمت  نمی دهند  تا علمای مورد تأیید را بیابند  و پرسش های شان را از آنها سؤال کنند در حالیکه  خداوند  می فرماید: (فَاسْأَلُوا أَهْلَ الذِّكْرِ إِنْ كُنْتُمْ لَا تَعْلَمُونَ)يعنى: (اگر نمی دانید از-آگاهان-بپرسید)النحل/٤٣

و بسیاری از مردم  پرسش های شرعی خود را از ائمه  مساجد  یا افراد صالح  و یا کسانی  که  اندک مقداری  از علوم  دینی خوانده  اند ولی  به درجه "إفتاء" یا فتوی  دادن نرسیده  اند می  پرسند  که در این  صورت سؤال کننده  حق  خود را در مورد برطرف کردن جهل  خویش  ادا نمی کند  و معذور نخواهد بود  زیرا  بایستی  پرسش  خود را از اهل علم متخصص می پرسید لذا باتوجه  به  این که  مدعیان  علم و فتوی  زیاد گشته اند بایستی  در بین  عالم و قاری، و بین فقیه و متفکر یا دعوتگر تفاوت قائل  شویم  زیرا  در زمانی  هستیم  که تعداد خطیبان  و قاریان  زیاد  و  تعداد علماء و فقیهان اندک اند.

ای مؤمنان تقوای خداوند  را پیشه  کنید و در این خصوص بسیار هوشمندانه  عمل نمایید چرا که  موضوع، دین  است از اینرو  هر یک از شما بایستی  دقت کند که دین خو را از چه کسی  دریافت  می کند؟ (فَاسْأَلُوا أَهْلَ الذِّكْرِ إِنْ كُنْتُمْ لَا تَعْلَمُونَ)يعنى: (اگر نمی دانید از-آگاهان-بپرسید)النحل/٤٣

ای مؤمنان شما را از کسانی که دیدگاههای نامعتبر و فتواهای نادر را ترویج  می دهند  برحذر  می دارم و توجه کنید که برگزیدن  فتوای  آسان از میان فتواهایی  که طی اختلاف  دیدگاه  اهل علم صادر شده اند جایز  نمی باشد زیرا  اصل در گزینش  فتوی، دلایلی می باشد که به آن استناد شده است از این رو بر مؤمن  واجب است تا پس از بررسی دلایل نزدیک ترین دیدگاه  به حق را برگزیند؛ خداوند  می فرماید: (يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنْ تَتَّقُوا اللَّهَ يَجْعَلْ لَكُمْ فُرْقَانًا)يعنى: ( ای مؤمنان اگر تقوای  خداوند  را پیشه  کنید نیروی  تشخیص  حق  از باطل  را  در وجودتان قرار  می دهد) الأنفال/٢٩  و (فَاسْأَلُوا أَهْلَ الذِّكْرِ إِنْ كُنْتُمْ لَا تَعْلَمُونَ)يعنى: (اگر نمی دانید از-آگاهان-بپرسید)النحل/٤٣

شيخ دكتر/ خالد بن عبدالله  المصلح

من مظاهر إتباع الهوي و إنتشار الجهل

المادة السابقة
المادة التالية

الاكثر مشاهدة

1. خطبة : أهمية الدعاء ( عدد المشاهدات83183 )
3. خطبة: التقوى ( عدد المشاهدات78233 )
4. خطبة: حسن الخلق ( عدد المشاهدات72546 )
6. خطبة: بمناسبة تأخر نزول المطر ( عدد المشاهدات60684 )
7. خطبة: آفات اللسان - الغيبة ( عدد المشاهدات55031 )
9. خطبة: صلاح القلوب ( عدد المشاهدات52239 )
12. خطبة:بر الوالدين ( عدد المشاهدات49437 )
13. فما ظنكم برب العالمين ( عدد المشاهدات47985 )
14. خطبة: حق الجار ( عدد المشاهدات44831 )
15. خطبة : الإسراف والتبذير ( عدد المشاهدات44138 )

التعليقات


×

هل ترغب فعلا بحذف المواد التي تمت زيارتها ؟؟

نعم؛ حذف