حكم نماز خواندن در مساجدی که داخل آنها قبر می باشد چیست؟ حكم الصلاة في المساجد التي بها قبور؛

الحمدلله  و صلى  الله  و سلم  و بارك  على  رسول  الله  و على  آله  وصحبه.
أما  بعد:
با طلب  توفيق  از خداوند  به  پرسش  شما  پاسخ  داده  و می گوییم:
چندین نفر  از اهل  علم، "اجماع" نقل  کرده  اند  که  مسجد  نباید  بر روی  قبر  ساخته شود  زیرا  نصوص  صحیحی  وجود  دارند  که  از این  عمل  نهی  می کنند  از آن جمله  روایتی  است  که در صحیح  مسلم (۱) از حدیث  جندب  بن  عبدالله  رضی  الله  عنه  روایت  شده  است  که  می گوید: رسول  الله  صلى  الله  عليه  وسلم  فرمود: ( إن من كان قبلكم كانوا يتخذون قبور أنبيائهم وصالحيهم مساجد ألا فلا تتخذوا القبور مساجد إني أنهاكم عن ذلك)یعنی: ( امت  های  پیش  از شما  مساجد  خود را بر روی  قبرهای پیامبران  و  افراد  صالح  شان می ساختند پس آگاه  باشید: قبرها  را مسجد ( محل  ادای  نماز ) قرار  ندهید  و من شما  را از این  کار  نهی  می کنم) و علاوه بر آن  رسول  الله  صلى  الله  عليه  وسلم  افرادی  را که مساجد را  بر روی قبور بنا  می کنند  را  مورد  لعنت  قرار  داده  است زیرا  در صحیح  بخاری  و  مسلم (۲) از عبدالله  بن  عباس  رضی  الله  عنهما  روایت  است، رسول  الله  صلى  الله  عليه  وسلم فرمود: ( لعنة  الله  علي  اليهود  و النصاري  اتخذوا  قبور  أنبيائهم  مساجد) يعني: (لعنت  خداوند  بر یهودی  ها و نصاری (صلیبی ها) که  قبرهای  پیامبران  شان  را بعنوان  مساجد ( عبادتگاه) در نظر  گرفتند) این تهدید  جهت آن بود که امتش  را از چنین  عملکردی  برحذر  دارد و  در صحیح بخاری و مسلم (۳) که از حدیث ام المومنین عائشه رضی الله عنها است مرتکب شونده  چنین عملی  را مشمول لعنت  خداوند  قرار  داده  است لذا  اگر  مسجدی  بر روی قبر  ساخته شود  باید  مسجد  خراب  شود  اما  اگر  مسجدی  از قبل  وجود  داشته باشد  و قبر بعد از آن در داخل  مسجد  ایجاد  شود  باید  قبر  را باز  کرد  و متوفی  را در قبرستان  مسلمین  دفن  نمود و آثار قبر را از بین برد.
اهل علم نماز خواندن در مساجدی  که داخل  آنها  قبر  می باشد  را نهی  کرده اند طوری  که  برخی  از آنها قائل به "نهی تحریمی"  و برخی قائل به "نهی کراهت" هستند  اما  قول  راجح در مورد نماز خواندن در مساجدی که بر روی قبور ساخته می شوند " نهی تحریمی" است و مطلقا  حرام  می باشد  و اگر  قبر پس  از  ساخت  مسجد  در آن قرار  گرفته  باشد  نماز  خواندن  در آن مسجد  صحیح  است  اما  قبر  باید  فورا  از مسجد  برداشته  شود  و اگر قبر متعلق  به زمان  های  بسیار  دور باشد و گمان غالب  بر این باشد که بدن  متوفی  پوسیده شده  است در این  صورت تغییر  شکل دادن قبر  و همسطح نمودن آن با زمین  کفایت  می کند والله  أعلم.

برادرتان:
شیخ  دکتر/خالد  المصلح
۱۴۲۵/۳/۱۰ هجری  قمری  

...............
۱)صحیح  مسلم  حدیث (٥٣٢)
٢)صحيح  بخاري  حديث (٤٣٦) و صحيح  مسلم  حديث (٥٣١)
۳) صحیح  بخاری  حدیث (۱۳۳۰) و صحیح  مسلم  حدیث (۵۲۹)