×
العربية english francais русский Deutsch فارسى اندونيسي اردو

السلام عليكم ورحمة الله وبركاته.

الأعضاء الكرام ! اكتمل اليوم نصاب استقبال الفتاوى.

وغدا إن شاء الله تعالى في تمام السادسة صباحا يتم استقبال الفتاوى الجديدة.

ويمكنكم البحث في قسم الفتوى عما تريد الجواب عنه أو الاتصال المباشر

على الشيخ أ.د خالد المصلح على هذا الرقم 00966505147004

من الساعة العاشرة صباحا إلى الواحدة ظهرا 

بارك الله فيكم

إدارة موقع أ.د خالد المصلح

/ / مصاديق کارهای شایسته و فرصت های کسب خیر در ماه رمضان

مشاركة هذه الفقرة WhatsApp Messenger LinkedIn Facebook Twitter Pinterest AddThis

ای مؤمنان؛تقوای پروردگارتان را پیشه کنید و از او سپاسگزاری نمایید که باردیگر توفیق حضور در این ماه باشکوه را به ما و شما را عطاء کرد؛ماهی که در آن بهترین کتابش را نازل نمود و آخرین پیامبرش  را برای کامیاب شدن بشریت فرستاد؛ ماهی  که رسول  الله  صلی  الله  عليه  وسلم را در روز بدر بر علیه کافران  و مشرکان  پیروز گردانید و در همین ماه خانه اش را به دست ایشان- عليه الصلاة  والسلام-از لوث شرک و مشرکان پاک نمود.همه سپاس ها و ستایش ها سزاوار  الله هستند. ای مؤمنان؛  بار دیگر خداوند بر ما منت  نهاد تا توفیق حضور دوباره را در این ماه پر خیر و برکت داشته باشیم؛ ماهی که در آن دروازه های بهشت گشوده می شوند و درهای  دوزخ  بسته می گردند و شیاطین به زنجیر کشیده می شوند و علاوه بر آنها خداوند متعال فرصت های ویژه و عبادت هایی را در این ماه قرار داده  است تا با انجام آنها بتوانیم  به او نزدیک تر شویم از اینرو می توان رمضان را پربارترین مزرعه آخرت نامید. الخير باد فيك و الاحسان***والذكر والقرآن يا رمضان یعنی: (ای ماه رمضان، خیر و نیکوکاری و ذکر و تلاوت قرآن از تو شروع شده است) و الليل  فيك نسائم  هفهافة***حنت لطيب  عبيرها  الرهبان یعنی: ( و شب های تو همچون نسیم و خنک و خوش بویی  هستند  که خداترسان، خود را از بوی خوش آن  عطرآگین می کنند)  شعرى از محمود  عواد. أتى رمضان مزرعة العباد *** لتطهير القلوب من الفساد ماه رمضان  که محل کشت بندگان  است فرا رسید تا دل ها را از آلودگی های فساد بزداید؛ فأد حقوقه قولا وفعلا *** وبادر فيه أزواد المعاد پس با انجام عبادت های قولی و فعلی، حق این ماه را ادا کن و - از این فرصت به دست آمده- جهت جمع  آوری  توشه های  آخرت اقدام نما. یکی از بزرگ ترین فرصت های  این ماه باشکوه، دروازه  های حصول خیر هستند که خداوند  متعال  به روی بندگانش  گشوده  است؛ ای مؤمنان؛ دروازه های کسب خیر در این ماه باشکوه  بسیار زیاد می باشند که ورود به آنها خیرات و  برکات مضاعفی را به همراه دارد که از جمله  آنها می توان  به روزه گرفتن اشاره  نمود زیرا  روزه، عبادت و فرصت ویژه ای است که گناهان  گذشته  را محو می کند و بنده را به منزلتی والا می رساند؛ از ابوهريرة رضي الله  عنه روايت  است که رسول  الله  صلی  الله  عليه  وسلم  فرمود: ( من صام رمضان  إيمانا و احتسابا غفر له ما تقدم  من ذنبه) یعنی: ( کسیکه  ماه رمضان  را از روی ایمان و امید  پاداش اخروی روزه  بگیرد  گناهان  گدشته اش مورد آمرزش قرار می گیرد) صحیح بخاری حدیث (۳۸) و صحیح مسلم حدیث (٧٦٠) از ابوهريرة رضي  الله عنه بنابراين  روزه  گرفتن در این ماه موجب بخشیده شدن گناهان  می شود اما به شرط آنکه این عبادت خالصانه برای الله انجام شود و از روی ریاء و شهرت و عادت نباشد. این فضیلت ویژه، مربوط به روزه ى ماه رمضان می باشد  اما به طور کلی فضیلت های روزه به سان دریای وسیعی که ساحل آن دور است زیاد می باشد که فرمایش خداوند  متعال  در اثبات فضیلت والای  آن کفایت  می کند که  در-حدیث  قدسی-می فرماید: ( كل عمل إبن آدم له إلا  الصيام  فإنه  لي و أنا أجزي به) یعنی: ( همه عملکردهای آدمیان  برای خودشان است مگر روزه  که تنها برای من است- و آنقدر باشکوه  و بافضیلت می باشد- که من خودم پاداش آن را خواهم  داد) صحیح  بخاری حدیث(١٩٠٤) و صحيح مسلم  حديث (١١٥١) از ابوهريرة رضي  الله  عنه. یکی دیگر از فرصت های طلایی و دروازه های حصول خیر در این ماه باشکوه، پرداختن  به نماز تهجد یا تراویح می باشد که احادیث زیادی در راستای بیان فضیلت و ترغیب به ادای آن وارد شده است زیرا با حضور در این نماز، اشک های ترس از عظمت خداوند سرازیر  می شوند  و گناهان محو و نابود می گردند  و منزلت ها ترفیع  می یابند و ادای این نماز در این ماه، پاداش ویژه  و مضاعفی به ارمغان می آورد زیرا  از ابوهريرة  رضی  الله  عنه روایت  است که رسول  الله  صلی الله  عليه  وسلم می فرماید: ( من قام رمضان إيمانا و احتسابا غفر له  ما تقدم  من ذنبه) یعنی: ( کسیکه ماه رمضان را  از روی ایمان و امید کسب پاداش اخروی- با ادای نماز تهجد- به پا دارد گناهان  گذشته اش بخشیده  می شود) صحیح بخاری حدیث (۳۷) و صحیح مسلم حدیث (٧٥٩) از ابوهريرة رضي الله عنه.  زنده نگه داشتن ماه رمضان با مواظبت نمودن بر نمازهای تراویح و حضوریافتن در صف نمازگزاران تا پایان نماز محقق  می گردد زیرا  ابوذر رضی  الله  عنه می گوید: ( صمنا مع رسول الله  صلى الله عليه وسلم رمضان، فلم يقم بنا شيئا في الشهر حتى بقي سبع، فقام بنا حتى ذهب ثلث الليل، فلما كانت السادسة لم يقم بنا، فلما كانت الخامسة قام بنا حتى ذهب شطر الليل، فقلت: يا رسول الله، لو نفلتنا قيام هذه الليلة –أي: قمتها كاملة-؟ قال: فقال: (إن الرجل إذا  صلى مع الإمام حتى ينصرف حسب له قيام الليلة) یعنی: ( ماه رمضان را به همراه  رسول  الله  صلی  الله  عليه  وسلم روزه  گرفتیم و ایشان تا هفت روز  مانده  به پایان  ماه  برای  ما نماز (تراویح) برپانکردند اما هفت روز مانده  به پایان رمضان برای  ما تراویح  برپاکرد  و نماز را تا سپری شدن یک سوم از شب ادامه داد و روز بعد برای ما تراویح برپانکرد و سپس  پنج روز مانده  به پایان  رمضان  برای ما تراویح  برپانمود  و نماز را تا سپری  شدن نیمه  شب ادامه داد؛ گفتم: ای رسول  خدا ای کاش کل امشب را برای ما تراویح می خواندید؛ فرمود: ( وقتی انسان تا پایان نماز- تراویح  یا تهجد- به همراه  امام بایستد قیام یک شب کامل  برایش  ثبت  می گردد)سنن ابو داود حدیث (١٣٧٥) و سنن نسائي حدیث (١١٦٤) این حدیث بیانگر آن است که اگر فردی تا پایان  نماز تراویح یا تهجد به همراه  امام  نماز بخواند، قیام یک شب کامل  برای  او ثبت می شود و گویی  کل شب را با عبادت زنده نگه داشته است و اگر همه شب های رمضان  را به همین  منوال  سپری  کند  در واقع همه شبانه روز ماه رمضان را با عبادت سپری  کرده  است و طبق  فرمایش  رسول  الله  صلى  الله  عليه  وسلم، کسیکه ماه رمضان را با عبادت  سپری  کند گناهان گذشته اش بخشیده  می شود و علاوه بر آن مشمول فضیلت  شب قدر که یکی از روزهای ماه های رمضان می باشد نیز نائل می گردد که رسول  الله  صلی  الله  عليه  وسلم  در خصوص فضیلت آن می فرماید: ( من قام ليلة  القدر إيمانا و احتسابا غفر له ما تقدم  من ذنبه) يعني: ( کسیکه  شب قدر را از روی  ایمان و  امید كسب پاداش اخروی زنده  نگه دارد گناهان  گذشته اش بخشیده  می شود) صحیح  بخاری  حدیث (۱۹۰۱) صحیح  مسلم  حدی(٧٦٠) از ابوهريرة رضي  الله  عنه   یکی دیگر از  دروازه  های حصول خیر در این ماه باشکوه  تلاوت قرآن می باشد زیرا رمضان ماه قرآن است؛ خداوند می فرماید: (شهر رمضان الذي أنزل فيه القرآن هدى للناس وبينات من الهدىٰ والفرقان ۚ فمن شهد منكم الشهر فليصمه)یعنی: ( ماه رمضان ماهی است که قرآن در آن نازل شد (و این قرآن)  هدایتی  برای  مردم است و- محتوی- دلایل روشنی  از هدایت و جداکننده  حق از باطل می باشد لذا  هر یک  از شما- مؤمنان- که ماه  رمضان  را دریابد  باید  روزه  بگیرد) البقرة/١٨٥ و رسول  الله  صلى  الله  عليه  وسلم  قرآن را در ماه رمضان  ختم می کرد بطوریکه ابوهریره  رضی  الله  عنه می فرماید: (كان جبريل يعرض على النبي  صلى الله عليه وسلم  القرآن كل عام مرة، فعرض عليه مرتين في العام الذي قبض فيه)يعنى: ( جبریل- علیه الصلاة  والسلام- هر سال یک مرتبه قرآن را بر رسول الله صلی  الله  عليه  وسلم عرضه  می کرد(با همدیگر تکرار می کردند) و  در سالی که از دنیا رفت دو مرتبه  بر ایشان عرضه  نمود) صحیح بخاری حدیث ( ٤٩٩٨) و صحيح مسلم حديث (٢٤٥٠) و سلف صالح  رحمهم  الله اهمیت  ویژه ای به تلاوت و تدبرقرآن در این ماه می دادند تا جاییکه امام مالک رحمه  الله در ماه رمضان مطالعه و تدریس حدیث را رها می کرد و به تلاوت قرآن کریم می پرداخت و هرگاه رمضان فرا می رسید امام زهری رحمه  الله  می فرمود: ( این ماه را با تلاوت قرآن و افطاری  دادن به روزه داران سپری  کنید) یکی دیگر از دروازه های کسب خیر در این ماه پرشکوه، صدقه دادن و سخاوت ورزی در بخشش است و سخاوت و بخشش به اندازه پالایش و پاکی قلب ها محقق می شود زیرا عبدالله  بن عباس رضی الله عنهما  می فرماید: (كان رسول الله  صلى الله عليه وسلم  أجود الناس، وكان أجود ما يكون في رمضان حين يلقاه جبريل، وكان يلقاه جبريل في كل ليلة من رمضان، فيدارسه القرآن، فلرسول الله  صلى الله عليه وسلم  حين يلقاه جبريل أجود بالخير من الريح المرسلة) یعنی: ( رسول  الله  صلى  الله  عليه  وسلم سخاوت مندترین انسان بود و در ماه رمضان هنگامیکه با جبریل  ملاقات  می کرد سخاوت مندتر از سایر  اوقات  می شد و جبریل- علیه  الصلاة  والسلام- در هر شب از ماه رمضان با رسول  الله  صلی  الله  عليه  وسلم ملاقات  می کرد و قرآن را- تا جاییکه نازل شده بود- با ایشان  دور می نمود و رسول  الله  صلى  الله  عليه  وسلم  هنگام ملاقات  با جبریل- علیه  الصلاة  والسلام- نسبت به بذل و بخشش خیرات از تندبادوزنده هم سریع تر می شد)صحیح بخاری  حدیث (٦) و صحيح  مسلم  حديث(٢٣٠٨) بنابراین  تا جاییکه می توانید  در این ماه مبارک  نسبت به صدقه دادن اهتمام  بورزید  زیرا  رسول  الله  صلی  الله  عليه  وسلم  می فرماید: ( كل امرئ في ظل صدقته  حتي يفصل  بين الناس) يعنى: (در روز قیامت هر فردی تا لحظه  تمام شدن حساب  و کتاب  مردم در زیر سایه  صدقه اش خواهد بود)این حدیث را امام احمد رحمه الله در مسند خویش (١٦٨٨٢) و روایت کرده و هیثمی  آن را در مجمع الزوائد (٤٦١٢) " صحیح" دانسته  است و همچنین رسول  الله  صلى  الله  عليه  وسلم  می فرماید: (والصدقة تطفئ الخطيئة، كما يطفئ الماء النار)یعنی: (همانگونه  که آب، آتش را خاموش  می کند  صدقه هم گناهان  را از بین می برد)سنن ترمذی حدیث (٦١٤) با سند" حسن" در اینجا لازم می بینم  تا مطالبی را در خصوص همین بخش بیان کنم: ۱-بسیاری از مردم زکات خویش را تا ماه رمضان به تأخیر می اندازند و یا آن را زودتر  از موعد مقررش در ماه رمضان می پردازند  که این امر  موجب می شود تا مستمندان و نیازمندان  در ماه های دیگر سال گرفتار  سختی و مشقت شوند و برخی از آنها  صدقه  های غیرواجبی که   در این ماه  می پردازند را از مبلغ زکات پرداختی  شان کسر می کنند  که چنین  عملکردی  صحیح  نمی باشد و فقط بعنوان صدقه  تلقی  می گردد. ۲-برخی از مردم به دلیل ترس از فقر یا رکود اقتصادی و سایر عوامل  از دادن  صدقه  خودداری  می کنند که به آنها می گوییم: رسول  الله  صلى  الله  عليه  وسلم  می فرماید: ( ما نقصت  صدقة  من مال) يعنى: ( صدقه دادن از میزان دارایی  نمی کاهد) صحیح  مسلم  حدیث (٢٥٨٨) و  همچنین ابوهریره  رضی  الله  عنه می گوید: از رسول الله  صلی  الله  عليه  وسلم پرسیده شد: کدام صدقه از همه بهتر است؟ فرمود: (جهد المقل و ابدأ بمن تعول) يعنى: ( صدقه ای که از کار زیاد ولی کم درآمد پرداخت می شود- از همه  صدقه ها بهتر است- و- پرداخت- آن را ابتدا از کسانی که تحت تکفل شما هستند  شروع کن)مسند أمام أحمد حدیث (١٦٧٩) و سنن أبوداود (٨٦٨٧) و صحيح  ابن حبان (٨/١٣٤) حديث(٣٣٤٦) و امام  حاكم حدیث مذکور را در المستدرك (١/٥٧٤)حديث (١٥٠٩) روايت  کرده و گفته است: ( این حدیث  بر اساس  شروط امام  مسلم "صحیح" می باشد) ۳-برخی از مردم زحمت جستجوی نیازمندان حقیقی را به خود نمی دهند و در نتیجه صدقه  ها و زکات خود را به مستمندان مستحق  نمی پردازند  بلکه آنها را به هر کسیکه درخواست  کند پرداخت می کنند  و برخی نیز  همه ساله طبق عادت  به افرد معینی  می پردازند، حتی اگر وضعیت مالی شان  بهبود  یافته  باشد بازهم به همان ها می دهند  که بی تردید  چنین  عملکردی تکلیف زکات را از مکلف ساقط  نمی کند. و برخی از آنها در توجیه کارشان می گویند: ما افراد نیازمند را نمی شناسیم  که در پاسخ  آنها می گوییم: سراغ  افرادی بروید  که می توانند آنها را به شما بشناسانند. ای مؤمنان؛ یکی دیگر از دروازه های کسب خیر در این ماه باشکوه، عمره گزاردن است زیرا رسول  الله  صلی الله  عليه  وسلم می فرماید: (فإن عمرة فيه تعدل حجة) يعني: ( عمره گزاردن  در این ماه (رمضان) معادل حج گزاردن است) و در روایت دیگر فرموده  است: ( حجة  معي) يعنى: ( - فضيلت و پاداش عمره گزاردن در ماه رمضان- مانند حج گزاردن به همراه من است)صحیح مسلم حدیث(١٢٥٦) از عبدالله  بن عباس رضي  الله  عنهما. فضیلت مذکور، با عمره گزاردن در هر شبانه روز این ماه، محقق می شود و ویژه شب یا روز خاصی نمی باشد. و یکی دیگر از دروازه  های حصول خیر در این ماه شکوهمند  اعتکاف کردن در دهه پایانی رمضان است زیرا  ام المؤمنين عائشه رضی  الله  عنها می فرماید: (كان يعتكف العشر الأواخر من رمضان، حتى توفاه الله عز وجل)یعنی: ( رسول  الله  صلى  الله  عليه  وسلم تا واپسین  سال زندگی خویش، دهه  پایانی ماه رمضان را اعتکاف  می کرد)صحیح بخاری حدیث ( ٢٠٢٦) و صحيح مسلم حديث (١١٧٢) اى مؤمنان؛ فرصت های طلایی و دروازه های حصول خیر در این ماه باشکوه  بسیار هستند و کامیاب حقیقی آن است که بتواند از آنها بهره ببرد و در راستای انجام آنها شتاب کند: طوبي  لمن  كانت  التقوي بضاعته***في شهره  و بحبل  الله  معتصما  يعنى: (بشارت باد بر کسیکه به رشته ناگسستنی  خداوند(قرآن و سنت) چنگ زده- و-ثمره-  تجارتش در ماه رمضان ( کسب) تقوی بوده است ) خطبه  دوم: امابعد: ای بندگان خدا این فرصت گرانقدر را غنیمت  شمارید و بدانید، همانطور که پاداش عبادت ها و کارهای شایسته در این ماه  افزایش  می یابد گناهان نیز مضاعف  می شوند لذا تا جاییکه می توانید نسبت به کارهای خیر و شایسته  اقدام ورزید  و از گناهان فاصله  بگیرید  زیرا هدف از تشریع روزه تنها حصول تقوی و پرهیزکاری  بوده است زیرا  خداوند می فرماید: (يا أيها الذين آمنوا كتب عليكم الصيام كما كتب على الذين من قبلكم لعلكم تتقون)يعني: ( ای مؤمنان  روزه  بر شما واجب  شده است همانطور که بر امت  های پیش از شما واجب بود تا- با ادای آن- پرهیزکار شوید)البقرة/١٨٣ خداوند متعال در این آیه بیان می فرماید  که هدف  از واجب کردن روزه  برای این امت و امت های پیشین، فراچنگ آوردن  تقوی و پرهیزکاری بوده است و هدف از آن تنها خودداری کردن از خوردن و نوشیدن و ترک شهوت نبوده  است بلکه خودداری از سه مورد مذکور تنها  اسباب  رسیدن به هدف  می باشند و نه خود هدف به دلیل آنکه رسول  الله  صلى  الله  عليه  وسلم می فرماید: (من لم  یدع قول  الزور  و العمل  به  فلیس  لله  حاجة  في  أن يدع  طعامه  و شرابه)يعني: ( روزه داری که گفتار و عملکرد  حرام  را ترک  نکند  -بداند که- خداوند  نیازی به خودداري او از  غذا  و آشامیدنی ندارد)صحيح بخاري حديث(١٩٠٣)از ابوهريرة رضي  الله  عنه. بنابراین  روزه داری که خودش را از خوردن و آشامیدن و شهوات باز می دارد اما با دست و زبان و قلب خویش مرتکب گناه  می شود در واقع به هدف اصلی روزه داری نائل نیامده و تقوایی  را که روزه  به خاطر آن واجب شده را محقق  ننموده است زیرا مفهوم حقیقی پیشه نمودن  تقوای خداوند  متعال این است که شما از  طریق اجتناب از گناهان و انجام دادن واجبات و کارهای شایسته، خود را از عذاب خداوند  متعال مصون بدارید؛ اکنون  از خودتان  بپرسید: آیا روزه داری  که از خوردن و نوشیدن  اجتناب  می ورزد  اما با زبانش غیبت و سخن چینی  می کند، تقوای  خداوند  را پیشه  کرده است؟ آیا روزه داری  که نمازها و سایر  واجب  خویش را با خوابیدن ترک می کند ، تقوای  خداوند  را پیشه  نموده است؟ آیا روزه  داری  که شبانه  روز خود را با سرگرمی  های  حرام و پرداختن به  شهوات  سپری  می کند، تقوای  خداوند  را پیشه  کرده است؟ آیا روزه  داری  که گوش خود را از شنیدن  موسیقی  و چشمانش را از مشاهده حرام باز  نمی دارد تقوای خداوند را پیشه  کرده است؟ آیا روزه داری که قرآن و نماز تراویح  را ترک می کند و اوقات خویش را صرف ممنوعاتی می کند که موجب برانگیخته شدن خشم خداوند می شود، تقوای خداوند را پیشه  کرده  است؟ آیا روزه داری که نسبت به تربیت و کنترل  فرزندان  خود اهتمام  نمی ورزد و از نزدیک شدن  آنها به حرام و گناه ممانعت  نمی کند، تقوای  خداوند  را پیشه کرده  است؟ در پاسخ می گویم: سوگند به خدا که چنین روزه  داری  تقوای خداوند را پیشه  نکرده است بلکه پرهیزکار حقیقی آن  است که روزه اش  استقامت و عبادت و اخلاص او را مضاعف کند و بیم و هراسش را  نسبت به عظمت خداوند متعال افزایش دهد و او را از نافرمانی  خداوند بازدارد. ای مؤمنان؛ تقوای خداوند را پیشه کنید و نسبت به انجام مزید عبادت ها در این ماه اقدام  بورزید زیرا رسول  الله  صلی  الله  عليه  وسلم در  ماه رمضان عبادت ها و کارهای شایسته بیشتری  نسبت به سایر ماه ها انجام  می داد لذا این فرصت گرانبها  را مغتنم  شمارید  و در راستای سنگین تر کردن  ترازوی اعمال  شایسته تان و زدودن  گناهان تان بکوشید زیرا  "محروم واقعی  آن است که در این ماه حضور یابد ولی  آمرزیده  نشود". شیخ دکتر/ خالد بن عبدالله  المصلح صنوف البر في رمضان

المشاهدات:1958
- Aa +

ای مؤمنان؛تقوای پروردگارتان را پیشه کنید و از او سپاسگزاری نمایید که باردیگر توفیق حضور در این ماه باشکوه را به ما و شما را عطاء کرد؛ماهی که در آن بهترین کتابش را نازل نمود و آخرین پیامبرش  را برای کامیاب شدن بشریت فرستاد؛ ماهی  که رسول  الله  صلی  الله  عليه  وسلم را در روز بدر بر علیه کافران  و مشرکان  پیروز گردانید و در همین ماه خانه اش را به دست ایشان- عليه الصلاة  والسلام-از لوث شرک و مشرکان پاک نمود.همه سپاس ها و ستایش ها سزاوار  الله هستند.

ای مؤمنان؛

 بار دیگر خداوند بر ما منت  نهاد تا توفیق حضور دوباره را در این ماه پر خیر و برکت داشته باشیم؛ ماهی که در آن دروازه های بهشت گشوده می شوند و درهای  دوزخ  بسته می گردند و شیاطین به زنجیر کشیده می شوند و علاوه بر آنها خداوند متعال فرصت های ویژه و عبادت هایی را در این ماه قرار داده  است تا با انجام آنها بتوانیم  به او نزدیک تر شویم از اینرو می توان رمضان را پربارترین مزرعه آخرت نامید.

الخير باد فيك و الاحسان***والذكر والقرآن يا رمضان

یعنی: (ای ماه رمضان، خیر و نیکوکاری و ذکر و تلاوت قرآن از تو شروع شده است)

و الليل  فيك نسائم  هفهافة***حنت لطيب  عبيرها  الرهبان

یعنی: ( و شب های تو همچون نسیم و خنک و خوش بویی  هستند  که خداترسان، خود را از بوی خوش آن  عطرآگین می کنند)  شعرى از محمود  عواد.

أتى رمضانُ مزرعةُ العبادِ *** لتطهيرِ القلوبِ من الفسادِ

ماه رمضان  که محل کشت بندگان  است فرا رسید تا دل ها را از آلودگی های فساد بزداید؛

فأدِّ حقـوقَه قولاً وفِعلاً *** وبادرْ فيه أزوادَ المعاد

پس با انجام عبادت های قولی و فعلی، حق این ماه را ادا کن و - از این فرصت به دست آمده- جهت جمع  آوری  توشه های  آخرت اقدام نما.

یکی از بزرگ ترین فرصت های  این ماه باشکوه، دروازه  های حصول خیر هستند که خداوند  متعال  به روی بندگانش  گشوده  است؛

ای مؤمنان؛

دروازه های کسب خیر در این ماه باشکوه  بسیار زیاد می باشند که ورود به آنها خیرات و  برکات مضاعفی را به همراه دارد که از جمله  آنها می توان  به روزه گرفتن اشاره  نمود زیرا  روزه، عبادت و فرصت ویژه ای است که گناهان  گذشته  را محو می کند و بنده را به منزلتی والا می رساند؛ از ابوهريرة رضي الله  عنه روايت  است که رسول  الله  صلی  الله  عليه  وسلم  فرمود: ( من صام رمضان  إيماناً و احتسابا غفر له ما تقدم  من ذنبه) یعنی: ( کسیکه  ماه رمضان  را از روی ایمان و امید  پاداش اخروی روزه  بگیرد  گناهان  گدشته اش مورد آمرزش قرار می گیرد) صحیح بخاری حدیث (۳۸) و صحیح مسلم حدیث (٧٦٠) از ابوهريرة رضي  الله عنه

بنابراين  روزه  گرفتن در این ماه موجب بخشیده شدن گناهان  می شود اما به شرط آنکه این عبادت خالصانه برای الله انجام شود و از روی ریاء و شهرت و عادت نباشد.

این فضیلت ویژه، مربوط به روزه ى ماه رمضان می باشد  اما به طور کلی فضیلت های روزه به سان دریای وسیعی که ساحل آن دور است زیاد می باشد که فرمایش خداوند  متعال  در اثبات فضیلت والای  آن کفایت  می کند که  در-حدیث  قدسی-می فرماید: ( كل عمل إبن آدم له إلا  الصيام  فإنه  لي و أنا أجزي به) یعنی: ( همه عملکردهای آدمیان  برای خودشان است مگر روزه  که تنها برای من است- و آنقدر باشکوه  و بافضیلت می باشد- که من خودم پاداش آن را خواهم  داد) صحیح  بخاری حدیث(١٩٠٤) و صحيح مسلم  حديث (١١٥١) از ابوهريرة رضي  الله  عنه.

یکی دیگر از فرصت های طلایی و دروازه های حصول خیر در این ماه باشکوه، پرداختن  به نماز تهجد یا تراویح می باشد که احادیث زیادی در راستای بیان فضیلت و ترغیب به ادای آن وارد شده است زیرا با حضور در این نماز، اشک های ترس از عظمت خداوند سرازیر  می شوند  و گناهان محو و نابود می گردند  و منزلت ها ترفیع  می یابند و ادای این نماز در این ماه، پاداش ویژه  و مضاعفی به ارمغان می آورد زیرا  از ابوهريرة  رضی  الله  عنه روایت  است که رسول  الله  صلی الله  عليه  وسلم می فرماید: ( من قام رمضان إيماناً و احتسابا غفر له  ما تقدم  من ذنبه) یعنی: ( کسیکه ماه رمضان را  از روی ایمان و امید کسب پاداش اخروی- با ادای نماز تهجد- به پا دارد گناهان  گذشته اش بخشیده  می شود) صحیح بخاری حدیث (۳۷) و صحیح مسلم حدیث (٧٥٩) از ابوهريرة رضي الله عنه.

 زنده نگه داشتن ماه رمضان با مواظبت نمودن بر نمازهای تراویح و حضوریافتن در صف نمازگزاران تا پایان نماز محقق  می گردد زیرا  ابوذر رضی  الله  عنه می گوید: ( صُمنا مع رسولِ اللهِ  صلى الله عليه وسلم رمضانَ، فلم يقُم بنا شيئاً في الشهر حتى بقي سبعٌ، فقام بنا حتى ذهبَ ثلثُ الليلِ، فلما كانت السادسةُ لم يقم بنا، فلما كانت الخامسةُ قام بنا حتى ذهبَ شطرُ الليلِ، فقلت: يا رسولَ الله، لو نفَّلتنا قيامَ هذه الليلةِ –أي: قمتَها كاملةً-؟ قال: فقال: (إن الرجلَ إذا  صلى مع الإمامِ حتى ينصرفَ حُسب له قيامُ الليلةِ) یعنی: ( ماه رمضان را به همراه  رسول  الله  صلی  الله  عليه  وسلم روزه  گرفتیم و ایشان تا هفت روز  مانده  به پایان  ماه  برای  ما نماز (تراویح) برپانکردند اما هفت روز مانده  به پایان رمضان برای  ما تراویح  برپاکرد  و نماز را تا سپری شدن یک سوم از شب ادامه داد و روز بعد برای ما تراویح برپانکرد و سپس  پنج روز مانده  به پایان  رمضان  برای ما تراویح  برپانمود  و نماز را تا سپری  شدن نیمه  شب ادامه داد؛ گفتم: ای رسول  خدا ای کاش کل امشب را برای ما تراویح می خواندید؛ فرمود: ( وقتی انسان تا پایان نماز- تراویح  یا تهجد- به همراه  امام بایستد قیام یک شب کامل  برایش  ثبت  می گردد)سنن ابو داود حدیث (١٣٧٥) و سنن نسائي حدیث (١١٦٤)

این حدیث بیانگر آن است که اگر فردی تا پایان  نماز تراویح یا تهجد به همراه  امام  نماز بخواند، قیام یک شب کامل  برای  او ثبت می شود و گویی  کل شب را با عبادت زنده نگه داشته است و اگر همه شب های رمضان  را به همین  منوال  سپری  کند  در واقع همه شبانه روز ماه رمضان را با عبادت سپری  کرده  است و طبق  فرمایش  رسول  الله  صلى  الله  عليه  وسلم، کسیکه ماه رمضان را با عبادت  سپری  کند گناهان گذشته اش بخشیده  می شود و علاوه بر آن مشمول فضیلت  شب قدر که یکی از روزهای ماه های رمضان می باشد نیز نائل می گردد که رسول  الله  صلی  الله  عليه  وسلم  در خصوص فضیلت آن می فرماید: ( من قام ليلة  القدر إيماناً و احتسابا غفر له ما تقدم  من ذنبه) يعني: ( کسیکه  شب قدر را از روی  ایمان و  امید كسب پاداش اخروی زنده  نگه دارد گناهان  گذشته اش بخشیده  می شود) صحیح  بخاری  حدیث (۱۹۰۱) صحیح  مسلم  حدی(٧٦٠) از ابوهريرة رضي  الله  عنه

  یکی دیگر از  دروازه  های حصول خیر در این ماه باشکوه  تلاوت قرآن می باشد زیرا رمضان ماه قرآن است؛ خداوند می فرماید: (شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِي أُنْزِلَ فِيهِ الْقُرْآنُ هُدًى لِلنَّاسِ وَبَيِّنَاتٍ مِنَ الْهُدَىٰ وَالْفُرْقَانِ ۚ فَمَنْ شَهِدَ مِنْكُمُ الشَّهْرَ فَلْيَصُمْهُ)یعنی: ( ماه رمضان ماهی است که قرآن در آن نازل شد (و این قرآن)  هدایتی  برای  مردم است و- محتوی- دلایل روشنی  از هدایت و جداکننده  حق از باطل می باشد لذا  هر یک  از شما- مؤمنان- که ماه  رمضان  را دریابد  باید  روزه  بگیرد) البقرة/١٨٥ و رسول  الله  صلى  الله  عليه  وسلم  قرآن را در ماه رمضان  ختم می کرد بطوریکه ابوهریره  رضی  الله  عنه می فرماید: (كان جبريلُ يعرضُ على النبيِّ  صلى الله عليه وسلم  القرآنَ كلَّ عامٍ مرةً، فعرَضَ عليه مرتين في العامِ الذي قُبضَ فيه)يعنى: ( جبریل- علیه الصلاة  والسلام- هر سال یک مرتبه قرآن را بر رسول الله صلی  الله  عليه  وسلم عرضه  می کرد(با همدیگر تکرار می کردند) و  در سالی که از دنیا رفت دو مرتبه  بر ایشان عرضه  نمود) صحیح بخاری حدیث ( ٤٩٩٨) و صحيح مسلم حديث (٢٤٥٠)

و سلف صالح  رحمهم  الله اهمیت  ویژه ای به تلاوت و تدبرقرآن در این ماه می دادند تا جاییکه امام مالک رحمه  الله در ماه رمضان مطالعه و تدریس حدیث را رها می کرد و به تلاوت قرآن کریم می پرداخت و هرگاه رمضان فرا می رسید امام زهری رحمه  الله  می فرمود: ( این ماه را با تلاوت قرآن و افطاری  دادن به روزه داران سپری  کنید)

یکی دیگر از دروازه های کسب خیر در این ماه پرشکوه، صدقه دادن و سخاوت ورزی در بخشش است و سخاوت و بخشش به اندازه پالایش و پاکی قلب ها محقق می شود زیرا عبدالله  بن عباس رضی الله عنهما  می فرماید: (كان رسولُ الله  صلى الله عليه وسلم  أجودَ الناسِ، وكان أجودَ ما يكونُ في رمضانَ حين يلقاه جبريلُ، وكان يلقاه جبريلُ في كلِّ ليلةٍ من رمضانَ، فيدارسُه القرآن، فلَرسولُ اللهِ  صلى الله عليه وسلم  حين يلقاه جبريلُ أجودُ بالخير من الرِّيحِ المرسلةِ) یعنی: ( رسول  الله  صلى  الله  عليه  وسلم سخاوت مندترین انسان بود و در ماه رمضان هنگامیکه با جبریل  ملاقات  می کرد سخاوت مندتر از سایر  اوقات  می شد و جبریل- علیه  الصلاة  والسلام- در هر شب از ماه رمضان با رسول  الله  صلی  الله  عليه  وسلم ملاقات  می کرد و قرآن را- تا جاییکه نازل شده بود- با ایشان  دور می نمود و رسول  الله  صلى  الله  عليه  وسلم  هنگام ملاقات  با جبریل- علیه  الصلاة  والسلام- نسبت به بذل و بخشش خیرات از تندبادوزنده هم سریع تر می شد)صحیح بخاری  حدیث (٦) و صحيح  مسلم  حديث(٢٣٠٨)

بنابراین  تا جاییکه می توانید  در این ماه مبارک  نسبت به صدقه دادن اهتمام  بورزید  زیرا  رسول  الله  صلی  الله  عليه  وسلم  می فرماید: ( كل امرئ في ظل صدقته  حتي يفصل  بين الناس) يعنى: (در روز قیامت هر فردی تا لحظه  تمام شدن حساب  و کتاب  مردم در زیر سایه  صدقه اش خواهد بود)این حدیث را امام احمد رحمه الله در مسند خویش (١٦٨٨٢) و روایت کرده و هیثمی  آن را در مجمع الزوائد (٤٦١٢) " صحیح" دانسته  است و همچنین رسول  الله  صلى  الله  عليه  وسلم  می فرماید: (والصدقةُ تطفئُ الخطيئةَ، كما يُطفئُ الماءُ النارَ)یعنی: (همانگونه  که آب، آتش را خاموش  می کند  صدقه هم گناهان  را از بین می برد)سنن ترمذی حدیث (٦١٤) با سند" حسن"

در اینجا لازم می بینم  تا مطالبی را در خصوص همین بخش بیان کنم:

۱-بسیاری از مردم زکات خویش را تا ماه رمضان به تأخیر می اندازند و یا آن را زودتر  از موعد مقررش در ماه رمضان می پردازند  که این امر  موجب می شود تا مستمندان و نیازمندان  در ماه های دیگر سال گرفتار  سختی و مشقت شوند و برخی از آنها  صدقه  های غیرواجبی که   در این ماه  می پردازند را از مبلغ زکات پرداختی  شان کسر می کنند  که چنین  عملکردی  صحیح  نمی باشد و فقط بعنوان صدقه  تلقی  می گردد.

۲-برخی از مردم به دلیل ترس از فقر یا رکود اقتصادی و سایر عوامل  از دادن  صدقه  خودداری  می کنند که به آنها می گوییم: رسول  الله  صلى  الله  عليه  وسلم  می فرماید: ( ما نقصت  صدقة  من مال) يعنى: ( صدقه دادن از میزان دارایی  نمی کاهد) صحیح  مسلم  حدیث (٢٥٨٨) و  همچنین ابوهریره  رضی  الله  عنه می گوید: از رسول الله  صلی  الله  عليه  وسلم پرسیده شد: کدام صدقه از همه بهتر است؟ فرمود: (جهد المقل و ابدأ بمن تعول) يعنى: ( صدقه ای که از کار زیاد ولی کم درآمد پرداخت می شود- از همه  صدقه ها بهتر است- و- پرداخت- آن را ابتدا از کسانی که تحت تکفل شما هستند  شروع کن)مسند أمام أحمد حدیث (١٦٧٩) و سنن أبوداود (٨٦٨٧) و صحيح  ابن حبان (٨/١٣٤) حديث(٣٣٤٦) و امام  حاكم حدیث مذکور را در المستدرك (١/٥٧٤)حديث (١٥٠٩) روايت  کرده و گفته است: ( این حدیث  بر اساس  شروط امام  مسلم "صحیح" می باشد)

۳-برخی از مردم زحمت جستجوی نیازمندان حقیقی را به خود نمی دهند و در نتیجه صدقه  ها و زکات خود را به مستمندان مستحق  نمی پردازند  بلکه آنها را به هر کسیکه درخواست  کند پرداخت می کنند  و برخی نیز  همه ساله طبق عادت  به افرد معینی  می پردازند، حتی اگر وضعیت مالی شان  بهبود  یافته  باشد بازهم به همان ها می دهند  که بی تردید  چنین  عملکردی تکلیف زکات را از مکلف ساقط  نمی کند. و برخی از آنها در توجیه کارشان می گویند: ما افراد نیازمند را نمی شناسیم  که در پاسخ  آنها می گوییم: سراغ  افرادی بروید  که می توانند آنها را به شما بشناسانند.

ای مؤمنان؛

یکی دیگر از دروازه های کسب خیر در این ماه باشکوه، عمره گزاردن است زیرا رسول  الله  صلی الله  عليه  وسلم می فرماید: (فإن عمرة فيه تعدل حجة) يعني: ( عمره گزاردن  در این ماه (رمضان) معادل حج گزاردن است) و در روایت دیگر فرموده  است: ( حجة  معي) يعنى: ( - فضيلت و پاداش عمره گزاردن در ماه رمضان- مانند حج گزاردن به همراه من است)صحیح مسلم حدیث(١٢٥٦) از عبدالله  بن عباس رضي  الله  عنهما.

فضیلت مذکور، با عمره گزاردن در هر شبانه روز این ماه، محقق می شود و ویژه شب یا روز خاصی نمی باشد.

و یکی دیگر از دروازه  های حصول خیر در این ماه شکوهمند  اعتکاف کردن در دهه پایانی رمضان است زیرا  ام المؤمنين عائشه رضی  الله  عنها می فرماید: (كان يعتكفُ العشرَ الأواخرَ من رمضانَ، حتى توفَّاه اللهُ عز وجل)یعنی: ( رسول  الله  صلى  الله  عليه  وسلم تا واپسین  سال زندگی خویش، دهه  پایانی ماه رمضان را اعتکاف  می کرد)صحیح بخاری حدیث ( ٢٠٢٦) و صحيح مسلم حديث (١١٧٢)

اى مؤمنان؛

فرصت های طلایی و دروازه های حصول خیر در این ماه باشکوه  بسیار هستند و کامیاب حقیقی آن است که بتواند از آنها بهره ببرد و در راستای انجام آنها شتاب کند:

طوبي  لمن  كانت  التقوي بضاعته***في شهره  و بحبل  الله  معتصما 

يعنى: (بشارت باد بر کسیکه به رشته ناگسستنی  خداوند(قرآن و سنت) چنگ زده- و-ثمره-  تجارتش در ماه رمضان ( کسب) تقوی بوده است )

خطبه  دوم:

امابعد:

ای بندگان خدا این فرصت گرانقدر را غنیمت  شمارید و بدانید، همانطور که پاداش عبادت ها و کارهای شایسته در این ماه  افزایش  می یابد گناهان نیز مضاعف  می شوند لذا تا جاییکه می توانید نسبت به کارهای خیر و شایسته  اقدام ورزید  و از گناهان فاصله  بگیرید  زیرا هدف از تشریع روزه تنها حصول تقوی و پرهیزکاری  بوده است زیرا  خداوند می فرماید: (يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُتِبَ عَلَيْكُمُ الصِّيَامُ كَمَا كُتِبَ عَلَى الَّذِينَ مِنْ قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ)يعني: ( ای مؤمنان  روزه  بر شما واجب  شده است همانطور که بر امت  های پیش از شما واجب بود تا- با ادای آن- پرهیزکار شوید)البقرة/١٨٣

خداوند متعال در این آیه بیان می فرماید  که هدف  از واجب کردن روزه  برای این امت و امت های پیشین، فراچنگ آوردن  تقوی و پرهیزکاری بوده است و هدف از آن تنها خودداری کردن از خوردن و نوشیدن و ترک شهوت نبوده  است بلکه خودداری از سه مورد مذکور تنها  اسباب  رسیدن به هدف  می باشند و نه خود هدف به دلیل آنکه رسول  الله  صلى  الله  عليه  وسلم می فرماید: (من لم  یدع قول  الزور  و العمل  به  فلیس  لله  حاجة  في  أن يدع  طعامه  و شرابه)يعني: ( روزه داری که گفتار و عملکرد  حرام  را ترک  نکند  -بداند که- خداوند  نیازی به خودداري او از  غذا  و آشامیدنی ندارد)صحيح بخاري حديث(١٩٠٣)از ابوهريرة رضي  الله  عنه.

بنابراین  روزه داری که خودش را از خوردن و آشامیدن و شهوات باز می دارد اما با دست و زبان و قلب خویش مرتکب گناه  می شود در واقع به هدف اصلی روزه داری نائل نیامده و تقوایی  را که روزه  به خاطر آن واجب شده را محقق  ننموده است زیرا مفهوم حقیقی پیشه نمودن  تقوای خداوند  متعال این است که شما از  طریق اجتناب از گناهان و انجام دادن واجبات و کارهای شایسته، خود را از عذاب خداوند  متعال مصون بدارید؛ اکنون  از خودتان  بپرسید: آیا روزه داری  که از خوردن و نوشیدن  اجتناب  می ورزد  اما با زبانش غیبت و سخن چینی  می کند، تقوای  خداوند  را پیشه  کرده است؟

آیا روزه داری  که نمازها و سایر  واجب  خویش را با خوابیدن ترک می کند ، تقوای  خداوند  را پیشه  نموده است؟

آیا روزه  داری  که شبانه  روز خود را با سرگرمی  های  حرام و پرداختن به  شهوات  سپری  می کند، تقوای  خداوند  را پیشه  کرده است؟

آیا روزه  داری  که گوش خود را از شنیدن  موسیقی  و چشمانش را از مشاهده حرام باز  نمی دارد تقوای خداوند را پیشه  کرده است؟

آیا روزه داری که قرآن و نماز تراویح  را ترک می کند و اوقات خویش را صرف ممنوعاتی می کند که موجب برانگیخته شدن خشم خداوند می شود، تقوای خداوند را پیشه  کرده  است؟

آیا روزه داری که نسبت به تربیت و کنترل  فرزندان  خود اهتمام  نمی ورزد و از نزدیک شدن  آنها به حرام و گناه ممانعت  نمی کند، تقوای  خداوند  را پیشه کرده  است؟

در پاسخ می گویم: سوگند به خدا که چنین روزه  داری  تقوای خداوند را پیشه  نکرده است بلکه پرهیزکار حقیقی آن  است که روزه اش  استقامت و عبادت و اخلاص او را مضاعف کند و بیم و هراسش را  نسبت به عظمت خداوند متعال افزایش دهد و او را از نافرمانی  خداوند بازدارد.

ای مؤمنان؛ تقوای خداوند را پیشه کنید و نسبت به انجام مزید عبادت ها در این ماه اقدام  بورزید زیرا رسول  الله  صلی  الله  عليه  وسلم در  ماه رمضان عبادت ها و کارهای شایسته بیشتری  نسبت به سایر ماه ها انجام  می داد لذا این فرصت گرانبها  را مغتنم  شمارید  و در راستای سنگین تر کردن  ترازوی اعمال  شایسته تان و زدودن  گناهان تان بکوشید زیرا  "محروم واقعی  آن است که در این ماه حضور یابد ولی  آمرزیده  نشود".

شیخ دکتر/ خالد بن عبدالله  المصلح

صنوف البر في رمضان

الاكثر مشاهدة

1. خطبة : أهمية الدعاء ( عدد المشاهدات83198 )
3. خطبة: التقوى ( عدد المشاهدات78237 )
4. خطبة: حسن الخلق ( عدد المشاهدات72548 )
6. خطبة: بمناسبة تأخر نزول المطر ( عدد المشاهدات60684 )
7. خطبة: آفات اللسان - الغيبة ( عدد المشاهدات55035 )
9. خطبة: صلاح القلوب ( عدد المشاهدات52242 )
12. خطبة:بر الوالدين ( عدد المشاهدات49437 )
13. فما ظنكم برب العالمين ( عدد المشاهدات47988 )
14. خطبة: حق الجار ( عدد المشاهدات44833 )
15. خطبة : الإسراف والتبذير ( عدد المشاهدات44140 )

التعليقات


×

هل ترغب فعلا بحذف المواد التي تمت زيارتها ؟؟

نعم؛ حذف