الحمدلله و صلي الله و سلم و بارك علي رسول الله و علي آله وصحبه.
أما بعد:
در پاسخ به پرسش شما از خداوند طلب توفیق کرده و می گوییم:
برای روشن شدن مطلب مثالی میزنم:
به طور مثال من در یک کشور دیگر تجارت معینی دارم و درآمد و اجاره بهای مغازه ها را مستقیما دریافت نمی کنم بلکه سهم خود را از طریق نماینده ای که در آنجا دارم دریافت می کنم که در این حالت ورود مبلغ به حساب نماینده من در حکم ورود آن به حساب من است، در نتیجه زکات اموال مذکور از لحظه مالکیت نماینده من محاسبه خواهد شد و نه از لحظه وصول مبلغ به دست من؛ زیرا نماینده حکم صاحب مال را دارد از اینرو زکات از لحظه ورود مبلغ به حساب نماینده محاسبه می شود؛ حال اگر نماینده بگوید: بعد از محاسبه و تقسیم سهم ها مبلغ را به حساب شما واریز خواهم کرد در این صورت باز تأثیری در زمان پرداخت زکات نخواهد داشت و آن را به تأخیر نخواهد انداخت زیرا یکسال، از زمان ورود مبلغ به حساب نماینده شروع شده است مگر آنکه نماینده شما دادگاه باشد زیرا دادگاه اموال حاصل شده را به بیت المال می گذارد که در این حالت مالکیت مال، مالکیت ناقص است و همانند شرایط مذکور نیست که نماینده شخص حقیقی باشد زیرا شما حق عزل نماینده حقیقی را دارید و می توانید او را وادار کنید تا در زمانی که می خواهید آن را بپردازید اما چنین اختیاراتی را در خصوص دادگاه یا موسسات دولتی ندارید بنابراین اگر اموال شما در بیت المال باشد تا لحظه ای که به دست تان نرسیده است مشمول زکات نمی شود بلکه لحظه ای که به دست تان برسد بایستی زکات آن را پرداخت نمایید اما اگر نماینده شما شخص حقیقی باشد در این حالت وقتی مال به حساب وی واریز شد از آن لحظه بایستی زکات آن را محاسبه کنید اما اگر نماینده در واریز مبلغ به شما تاخیر کند و یک یا دو سال با توجیه تقسیم و محاسبه سهم این دست و آن دست کند- که چنین مواردی اتفاق می افتد- در این حالت برخی از اهل علم می گویند: از لحظه وصول مال به دست شما بایستی یکجا زکات آن را پرداخت کنید؛
شیخ دکتر/خالد بن عبدالله المصلح
