حکم گفتن دعای: ( خداوند رحمتش کند) برای فردی که از دنیارفته است چیست؟
حكم قول: ( رحمه الله) للمتوفي؛
پاسخ
الحمد لله و صلي الله و سلم و بارك علي رسول الله و علي آله وصحبه.أما بعد:در پاسخ به پرسش شما از خداوند طلب توفیق کرده و می گوییم:گفتن دعای ( خداوند رحمتش کند) یا خداوند فلان شخص را رحمت کند در مورد زنده و مرده مانعی ندارد زیرا با وجود اینکه این عبارت با صیغه خبر آمده است ولی مقصود از آن دعاء می باشد و نه خبر و این عبارت در احادیث متعددی از رسول الله صلی الله عليه وسلم ثابت شده است بطوریکه در صحیح بخاری حديث (١٧٢٧) و در صحيح مسلم( ١٣٠١) از عبدالله بن عمر رضي الله عنهما روايت است شده است گفت: رسول الله صلی الله عليه وسلم فرمود: ( رحم الله المحلقين) یعنی: (حج گزارانی که موهای سر شان را می تراشند را خداوند رحمت کند) و همچنین در صحیح بخاری حدیث (٦٣٣٥) از ام المؤمنين عائشة رضي الله عنها روايت شده است فرمود: ( أن النبي صلى الله عليه وسلم سمع رجلا يقرأ في المسجد فقال: رحمه الله لقد اذكرني كذا و كذا آية اسقطتها في سورة كذا و كذا) یعنی: ( روزی رسول الله صلى الله عليه وسلم شنید که فردی در مسجد قرآن می خواند و فرمود: خداوند او را رحمت کند که فلان آیه و فلان آیه را به یاد من آورد؛ آیه ای که از سوره فلان فراموش کرده بودم) و در روایت صحیح مسلم (۷۸۸) با عبارت: ( يرحمه الله) وارد شده است و نظیر این عبارت در کلام سلف صالح رحمهم الله بسیار مشاهده شده است طوریکه در صحیح بخاری (١٢٨٨) از أم المؤمنين عائشة رضي الله عنها روایت شده است که ایشان وقتی افتخارات سیدنا عمر رضي الله عنه را بعد از وفاتش تعریف می کرد فرمود: (رحم الله عمر) یعنی: ( خداوند عمر را رحمت کند) و نظیر این دعاء از سیدنا علی رضی الله عنهما ثابت شده است طوریکه در صحیح بخاری حدیث (٣٦٧٧) و در صحیح مسلم حدیث (٢٣٨٩) از عبدالله بن عباس رضی الله عنهما روایت شده است گفت: ( إني لواقف في قوم فدعوا الله لعمر ابن الخطاب قد وضع على سريره إذا رجل من خلفي قد وضع مرفقه على منكبي يقول: رحمك الله إن كنت لأرجو أن يجعلك الله مع صاحبيك لأني كثيراً ما كنت أسمع رسول الله يقول: كنت وأبو بكر وعمر وفعلت وأبو بكر وعمر وانطلقت وأبو بكر وعمر فإن كنت لأرجو أن يجعلك الله معهما والتفت فإذا هو علي بن أبي طالب)یعنی: ( هنگامی که جنازه عمر رضی الله عنه را بر روی تخت نهادند من در میان تعدادی از مردم بودم که برای ایشان دعاء می کردند ناگهان فردی آرنج خود را روی شانه ام گذاشت و گفت: ( خداوند تو را رحمت کند و من امیدوار بودم که خداوند شما را همراه با دو یار صمیمی ات( رسول الله صلى الله عليه وسلم و ابوبکر رضي الله عنه) همراه می گرداند زیرا بسیار زیاد از رسول الله صلی الله عليه وسلم می شنیدم که می فرمود: من با ابوبکر و عمر بودم؛ من ابوبکر و عمر باهم این کار را انجام دادیم؛ من و ابوبکر و عمر باهم رفتیم لذا امیدوار بودم که خداوند شما را همراه آنها می گرداند؛ عبدالله بن عباس رضی الله عنهما می گوید:- به عقب برگشتم- متوجه شدم که او علی بن ابی طالب رضی الله عنه است)؛ والله تعالی أعلم.
