الحمدلله و صلي الله و سلم و بارك علي رسول الله و علي آله وصحبه.
أما بعد:
در پاسخ به پرسش شما از خداوند طلب توفیق کرده و می گوییم:
اگر مبلغ مذکور نزد فردی باشد که هنگام طلب فورا آن را خواهد پرداخت در این صورت مشمول زکات می شود زیرا به مثابه مالی است که در نزد خودش می باشد اما اگر مبلغ مذکور نزد فردی باشد که توان پرداخت فوری آن را ندارد و جهت پرداخت آن نیاز به مهلت دارد در این صورت برخی از اهل علم می گویند: بایستی تنها زکات یک سال را محاسبه و پرداخت کند؛ و برخی از علماء می گویند: بایستی- تا ادای بدهی-هر سال زکات آن را بپردازد؛ و تعدادی از اهل علم می گویند: چنین مالی مشمول زکات نمی شود؛ و صحیح ترین دیدگاه این است که: مشمول زکات نمی شود؛
به طور مثال: پول هایی که مردم در بانک ها می گذارند حکم قرض را دارد اما سؤال اینجاست: آیا مشکلی در طلب و حصول آن دارند؟ در پاسخ باید گفت: خیر؛ زیرا پول های مذکور در بانک حکم کیف پول را دارند که هر موقع مایل باشیم می توانیم آنها را برداشت کنیم و یا مبلغی که نزد یک فرد ثروتمند گذاشته اید که هر وقت طلب کنید خواهد گفت: بفرمایید؛ بنابراین چنین مالی اگر به حد نصاب(هشتاد و پنج گرم طلا) برسد و یک سال از آن بگذرد مشمول زکات می شود و فرقی نمی کند الآن زکات آن را بپردازید یا هنگامی که به دست تان برسد بپردازید زیرا در هر دو حالت در مالکیت شما است لذا در صورتیکه به حد نصاب هشتادوپنج گرم طلا رسیده باشد و یک سال از آن گذشته باشد بایستی زکات آن را پرداخت.
حالت دوم: این است که پول شما نزد شخص ثروتمندی نباشد و هنگام طلب قادر به پرداخت آن نباشد یا اینکه نزد شخص ثروتمندی است که در پرداخت آن کوتاهی می کند و هنگام طلب فورا آن را نمی پردازد که بر اساس قول راجح اهل علم چنین مالی مشمول زکات نمی گردد و برخی از اهل علم گفته اند: هرگاه مبلغ مذکور به دستش برسد بایستی زکات یک سال را محاسبه و پرداخت کند؛ و تعدادی از اهل علم می گویند: هرگاه به دستش برسد بایستی زکات سال های گذشته را هم محاسبه و پرداخت کند؛ و صحیح ترین دیدگاه این است که چنین مالی مشمول زکات نمی شود.
شیخ دکتر/خالد بن عبدالله المصلح
