حكم تلاوت  قرآن  از سوی خانمی  که  در  عادت ماهیانه  است چیست؟ ما حكم قراءة الحائض للقرآن؛

الحمدلله و صلی  الله  وسلم  و  بارك  علي  رسول  الله  و علي  آله  و صحبه؛

أما  بعد؛

با طلب  توفيق  از خداوند  متعال  پاسخ  پرسش  شما  را می دهیم  و می گوییم:

اختلاف در حکم  تلاوت  قرآن  برای  خانمی  که  در عادت  ماهیانه  است فقط متعلق  به ماه  رمضان  نیست  بلکه این اختلاف نظر برای همه ماه های سال است و علماء  در اين  خصوص  سه  نظر  ارائه  داده  اند:

قول  اول: تلاوت قرآن  توسط  خانمي  كه  در عادت  ماهيانه  است  مطلقا  ممنوع  مي باشد و جایز نیست تا چیزی  از قرآن  را تلاوت  کند  و دلیل  شان بر این قول آیه زیراست:

(يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَقْرَبُوا الصَّلَاةَ وَأَنْتُمْ سُكَارَىٰ حَتَّىٰ تَعْلَمُوا مَا تَقُولُونَ وَلَا جُنُبًا إِلَّا عَابِرِي سَبِيلٍ حَتَّىٰ تَغْتَسِلُوا ) يعنى: ( ای  کسانی  که  ایمان  آورده  اید  در حال  مستی  به  نماز  نایستید  تا اینکه  بدانید  چه  می گویید  و در حالی  که  جنب  هستید-نیز  به  نماز نایستید- تا اینکه  غسل  کنید  مگر اینکه  مسافر  باشید- و  از مسجد  عبور  کنید-)النساء/٤٣ لذا  در نخواندن  نماز، حائض(خانمی که در عادت ماهیانه  است)  را به  جنب  ملحق  کرده  اند- و گفته اند: باتوجه  به آنکه نماز  دارای  تلاوت  قرآن  است- پس  ممنوعیت حضور  در نماز، ممنوعیت  تلاوت  قرآن است.

اما حقیقت آن  است  که  هیچ  دلیلی بر ممنوع  بودن  تلاوت قرآن برای  خانمی  که  در عادت  ماهیانه  است  وجود  ندارد  از اینرو  می گوییم: خانمی که در عادت  ماهیانه  است  می تواند  قرآن  تلاوت  کند و قیاس  خانمی که در عادت  ماهیانه است(حائض) با شخص  جنب  قیاس  مع  الفارق  و نادرستی است زیرا  حائض از چند ناحیه  با جنب  تفاوت  دارد:

۱- حالتی  که  برای  حائض  پیش  می آید  غیر ارادی  است  برخلاف  شخص  جنب  که  غالبا  ارادی  است.

۲- حائض  نمی تواند  هر موقع  که  بخواهد حالت  پیش آمده  را از خود  رفع  کند  برخلاف  شخص  جنب  که  می تواند  حالت پیش  آمده را با غسل  کردن  برطرف  نماید

۳- مبادرت  به  ذکر  خداوند  و انجام  عمل  صالح  در مورد  شخص حائض  سفارش  شده  است  زیرا  در صحیح  بخاری  و  مسلم  وارد  شده  است  که  رسول  الله  صلی  الله  عليه  وسلم  خطاب  به  أم  المؤمنين  عائشة  رضي  الله  عنها -که  در عادت  ماهیانه  بود- فرمود: (إفعلي  ما يفعل  الحاج  غير  أن  لاتطوفي  البيت) يعني: (همه  مناسکی  که  یک حاجی  انجام  می دهد  را انجام  بده  غیر  از طواف  خانه  کعبه) و در حدیث  صحیح  دیگری  وارد  شده  است  که  رسول  الله  صلی  الله  عليه  وسلم  در روز  عید  دستور  داد  تا بانوانی  که  در عادت  ماهیانه  هستند  هم  برای مشاهده نماز  عید و دعوت  مسلمانان  خارج  شوند اما  چنین  توصیه  هایی  در مورد  فرد  جنب  وارد  نشده  و هیچ  مبادرتی  به  ذکر  خداوند  از او  در آن حالت درخواست  نشده  است بلکه  تنها  چیزی  که  از شخص  جنب  خواسته  می شود  این  است  که  هرچه  زودتر  حالت  پیش  آمده  را با غسل کردن از خود رفع  کند.

تفاوت های  مذکور  مانع  از این  می شود  تا حائض  را به  جنب  ملحق  کنیم  و علیرغم  آنکه  جمهور  علماء  تلاوت  قرآن از سوي  حائض  را جایز  نمی دانند  اما  طبق قول  صحیح  اهل  علم  هيچ  دلیلی مبنی  بر ممنوعیت  تلاوت  قرآن  از سوی  حائض  وجود  ندارد و تنها  دلیل افرادی  که  قائل  به  ممنوعیت  تلاوت  قرآن  از سوی  حائض  هستند  فقط  قیاس  حائض  با جنب  است  که  تفاوت  های هر دو  را برشمردیم و ثابت  نمودیم  که  قیاس آنان  مع  الفارق و نادرست  است  و این  در حالی  است  که  علماء  در مورد  تلاوت  قرآن  از سوي  شخص جنب  اختلاف نظر دارند  كه  آيا: شخص  جنب  از تلاوت  قرآن  بازداشته  مي شود  يا خير؟ كه أصل  در این مورد  حدیثی  است  که  از امام احمد  و ابوداود  و نسائي و ابن  ماجه  از حدیث سیدنا  علی  رضی  الله  عنه  روایت  کرده  اند که گفت: ( أن  النبي  صلي  الله  عليه  وسلم  لايحجزه  شيء  عن  القرآن  إلا  الجنابة) يعنى: (هیچ  چیز  غیر  از جنابت  رسول  الله صلی  الله  عليه  وسلم  را از تلاوت  قرآن  باز  نمی داشت)  و باتوجه  به  اینکه  جمهور  اهل  علم  تلاوت  کردن  قرآن  از سوی  جنب  را جایز  نمی دانند  -که  قول  صحیح هم  این  است- اما  گروهی  از  اهل  علم  حدیث  مذکور  را ضعیف  دانسته  اند  اما در هر حال ملحق  کردن حائض  به  جنب  درست  نیست.

بنابراین  قول  صحیح  در مورد  تلاوت  کردن  قرآن  از سوی  حائض  این  است  که: "حائض  می تواند  قرآن  بخواند  اما  نمی تواند  به  قرآن  دست  بزند" و این  حکم  برای  همه  ماه  های  سال  است  و مخصوص  ماه  رمضان  نیست  زیرا-با توجه  به  غیرارادی  بودن  حالت  حائض- نیاز  دارد  تا عمل  صالح  انجام  دهد  و برای  خود  پاداش  کسب  کند و ما حق  نداریم  تا او را  از چیزی  منع  کنیم مگر  با دلیل شرعی  صحیح واضح  و روشن؛

بنابراین  خانمی  که  در  عادت  ماهیانه  است  می تواند-بدون  دست  زدن  به  قرآن- آن را تلاوت  کند  خواه تلاوتش از روی  نیاز  باشد مانند اینکه  برای  فراموش  نکردن  حفظش، سوره  ها و آیات حفظ  شده را  دوره کند و یا  جهت  تکمیل  ختمش  در رمضان  آن را تلاوت  نماید و یا برای   اسبابی  از این قبیل باشد و خواه  از روی نیاز نباشد.

و این  قول  صحیح  از میان  اقوال  اهل  علم  است  و الله  تعالی  اعلم.