السلام عليكم و رحمة الله وبركاته؛ جناب شیخ آیا نمازی موسوم به نماز حاجت ( نماز نیاز) وجود دارد؟دلیل مشروعیت آن چیست؟ و چند رکعت می باشد؟
صلاة الحاجة؛
السلام عليكم و رحمة الله وبركاته؛ جناب شیخ آیا نمازی موسوم به نماز حاجت ( نماز نیاز) وجود دارد؟دلیل مشروعیت آن چیست؟ و چند رکعت می باشد؟
صلاة الحاجة؛
الجواب
الحمدلله رب العالمين و أصلي و اسلم علي نبينا محمد و علي آله و أصحابه اجمعین
و علیکم السلام و رحمة الله و بركاته
أما بعد:
در مورد نماز حاجت حدیثی در سنن ترمذی(۴۷۶)وجود دارد که از عبدالله بن أبي أوفي رضي الله عنه روايت شده است که رسول الله صلی الله عليه وسلم فرمود: ( من كانت له إلى الله حاجة، أو إلى أحد من بني آدم، فليتوضأ فليحسن الوضوء، ثم ليصل ركعتين، ثم ليثن على الله، وليصل على النبي صلى الله عليه وسلم، ثم ليقل: لا إله إلا الله الحليم الكريم، سبحان الله رب العرش العظيم، الحمد لله رب العالمين، أسألك موجبات رحمتك، وعزائم مغفرتك، والغنيمة من كل بر، والسلامة من كل إثم، لا تدع لي ذنبا إلا غفرته، ولا هما إلا فرجته، ولا حاجة هي لك رضا إلا قضيتها يا أرحم الراحمين) یعنی: ( هر فردی که خواسته و نیازی از خداوند یا نزدیکی از مردم داشته باشد به بهترین وجه وضوء بگیرد و سپس دو رکعت نماز بخواند و بعد از آن ثناء و ستایش خداوند را کند و بر رسول الله صلى الله عليه وسلم درود و صلوات بفرستد و بگوید:
لا اله الا الله الحليم الکریم، سبحان الله رب العرش العظیم
تنها معبود برحق الله، آن ذات بسیار بردبار و بخشنده است، او از همه عیب ها و نقص ها پاک ومنزه است پاک و منزه است و پروردگار عرش بسیار بزرگ می باشد
اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ مُوجِبَاتِ رَحْمَتِكَ وَ عَزَائِمَ مَغْفِرَتِكَ وَ الْغَنِيمَةَ مِنْ كُلِّ بِرٍّ وَ السَّلاَمَةَ مِنْ كُلِّ إِثْمٍ
پرودگارا آنچه كه موجب رحمت و آمرزش است را از تو می خواهم و بهره ای از هر كار نيك و دوری از هر گناه را از تو مسئلت دارم.
اللَّهُمَّ لاَ تَدَعْ لِي ذَنْباً إِلاَّ غَفَرْتَهُ وَ لاَ هَمّاً إِلاَّ فَرَّجْتَهُ وَ لاَ سُقْماً إِلاَّ شَفَيْتَهُ
پروردگارا همه گناهان مرا ببخش و غم و اندوهی را از دل من برطرف کن و جای آن را سرور و نشاط ببخش و هيچ همه بیماری هایم را شفاء بده.
وَ لاَ عَيْباً إِلاَّ سَتَرْتَهُ وَ لاَ رِزْقاً إِلاَّ بَسَطْتَهُ وَ لاَ خَوْفاً إِلاَّ آمَنْتَهُ
و همه عيب هايم را بپوشان و رزق و روزی مرا فراوان بگردان و از هر گونه ترس و بيم امن و امان ببخش
وَ لاَ سُوءاًإِلاَّ صَرَفْتَهُ وَ لاَ حَاجَةً هِيَ لَكَ رِضًا وَ لِيَ فِيهَا صَلاَحٌ إِلاَّ قَضَيْتَهَا
و هر بدى را از من بگردان و هر حاجتى كه در آن رضاى تو و صلاح من است را بر آورده گردان
يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ آمِينَ رَبَّ الْعَالَمِينَ
ای ذاتی که از همه مهربانان مهربان و پرودگار جهانیان هستی دعای مرا اجابت بفرما.) اما امام ترمذی رحمه الله این حدیث را "ضعیف" دانسته و گفته است: این حدیث"غریب" است و در سند آن اشکالاتی وجود دارد و امام نووی رحمه الله حدیث مذکور را نقل کرده و رای تضعیف امام ترمذی را در باره آن نقل نمود است اما خود ایشان نظری در مورد صحت و سقم سند حدیث ارائه نداده است.
بیشتر اهل علم این نماز را مستحب می دانند و در تعداد رکعات آن اختلاف نظر دارند طوریکه بیشتر اهل علم تعداد رکعات آن را دو رکعت گفته اند و در مذهب حنفى چهار رکعت می باشد اما راجح اقول این است که ادای نماز حاجت مانعی ندارد زیرا احادیث متعددی در مشروعیت نماز حاجت وارد شده اند که در زیر به آنها اشاره می کنیم:
از جمله:حدیثی است که امام احمد از حديث ابوالدرداء رضي الله عنه به صورت مرفوع از رسول الله صلى الله عليه وسلم روايت كرده است كه فرمود: ( من توضأ فاسبغ الوضوء ثم صلي ركعتين يتمهما أعطاه الله ما سأل معجلا أو مؤخرا) يعني: (هر فردی که به بهترین و کامل ترین شکل وضوء بگیرد سپس دو رکعت نماز کامل بخواند خداوند خواسته او را دير يا زود به او عطا می کند)
و از آن جمله روایتی است که امام احمد و ترمذی و ابن ماجه، از حدیث عثمان بن حنیف در داستان مرد نابینا ذکر کرده اند که رسول الله صلى الله عليه وسلم به او ( مرد نابینا ) دستور داد تا وضوی کاملی بگیرد و دو رکعت نماز بخواند و سپس دعاء کند)
و ابوبکر بن ابی خیثمه در تاریخ خود می گوید: (اگر حاجت و نیازی داشتید شما هم همین کار را انجام بدهید)
در سند همه احادیث فوق اشکالاتی وجود دارد اما مجموع آنها بیانگر مشروعیت نماز برای برطرف کردن نیاز است و چه بسا دلیل جمهور اهل علم که قائل به مشروعیت نماز حاجت هستند نیز همین استدلال باشد. والله أعلم.
برادرتان:
شیخ دکتر/خالد بن عبدالله المصلح
۱۴۲۷/۱۰/۲۵ هجری قمری