آیافردی که درادای نمازهای خودکوتاهی میکندمی تواندتوبه کند؟وتکلیف او چیست؟ هل للمفرط في أداء الصلوات من توبة؟ و ماذا عليه؟

الحمدلله  و صلى  الله  و سلم  و بارك  على  رسول  الله  و على  آله  وصحبه.
أما  بعد:با طلب  توفيق  از خداوند  به  پرسش  شما  پاسخ  داده  و می گوییم:خداوند  می  فرماید: (قُلْ يَا عِبَادِيَ الَّذِينَ أَسْرَفُوا عَلَىٰ أَنْفُسِهِمْ لَا تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَةِ اللَّهِ ۚ إِنَّ اللَّهَ يَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِيعًا ۚ إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ)یعنی: (-ای  پیامبر از سوی من به بندگانم بگو:-ای بندگان  من که( با ارتکاب بیش از حد گناهان) بر خود اسراف  کرده  آید  از رحمت  الله  نا امید  نگردید  بدون  شک  الله  همه  گناهان را می آمرزد چرا که  او قطعا  بسیار  آمرزنده و مهربان  است)الزمر/۵۳ و این شامل  همه گناهان  کوچک و بزرگ می شود که پایین تر از شرک هستند زیرا  گناه شرک  تنها  با توبه کردن از آن  آمرزیده می شود؛ خداوند می فرمايد: (إِنَّ اللَّهَ لَا يَغْفِرُ أَنْ يُشْرَكَ بِهِ وَيَغْفِرُ مَا دُونَ ذَٰلِكَ لِمَنْ يَشَاءُ ۚ وَمَنْ يُشْرِكْ بِاللَّهِ فَقَدِ افْتَرَىٰ إِثْمًا عَظِيمًا)يعني: (قطعا  الله  شرک  ورزیدن  به  خودش  را نمی  بخشد  اما  گناهان  پایین  تر از آن را برای  هر فردی  که  بخواهد  می بخشد)النساء/٤٨بنابراين توبه  کن  و به رحمت و بخشش  الله امیدوار  باش و به کارهای شایسته و خصوصا  ادای زیاد نمازهای نفل  و سنت  بپرداز  زیرا  در سنن نسائی حدیث(۴۶۷) از ابوهریره رضی  الله  عنه  روایت  است، رسول  الله  صلى  الله  عليه  وسلم  فرمود: (أول ما يحاسب به العبد صلاته، فإن كان أكملها، وإلا قال الله عز وجل: انظروا هل لعبدي من تطوع فإن وجد له تطوع قال أكملوا به الفريضة)يعني: (اولین  چیزی  که  بنده  در روز  قیامت  نسبت  به  آن مورد  محاسبه  قرار  خواهد  گرفت  نمازش  است،  اگر نمازهايش   را کامل  ادا کرده  باشد بطور كامل برايش  محاسبه  می شوند  و اگر  بصورت  کامل  ادا  نکرده  باشد  خداوند- به  ملائکه  اش- می  فرماید: ببینید  آیا  بنده  ام نماز  نفل و سنت  دارد؟ اگر  نماز  نفل  و سنت  برای  او پیدا  شد  می فرماید: نمازهای  فرض  او را بوسیله  آنها  کامل  کنید) این  حدیث را  امام  ترمذی  و ابوداود با سند صحیح از  از تمیم  داری روایت  کرده  اند و امام  نووی  رحمه  الله  در المجموع  شرح  المهذب(۳/۵۹۴) می گوید: ( تکمیل  کردن در جمله: ( بوسیله  آنها  نمازهای فرض  را کامل  کنید) به طور مطلق شامل  هر نوع  نقص در نماز های فرض می شود) اما  به جا آوردن قضای نمازهایی- که  انسان  به  اختیارخود  و بدون وجود عذر مشروع اعم از خواب  یا فراموشی-  ترک  کرده  است بر او واجب  نیست  و اگر هزار مرتبه هم قضاي آنها را بخواند بازهم سودى برايش نخواهد داشت  زيرا  خداوند  متعال  نماز  را برای  مؤمنان در اوقات مشخصی  از شبانه روز  واجب  کرده است  و به  تأخیر  انداختن  آنها  بدون  عذر  جایز  نیست  همچنانکه ادای  آنها  قبل  از داخل  شدن  وقت شان جایز  نیست؛ خداوند  می  فرماید: (إِنَّ الصَّلَاةَ كَانَتْ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ كِتَابًا مَوْقُوتًا) يعني: (قطعا  نماز  برای  مؤمنان  واجب  شده  است  و دارای  اوقات  مشخصی  است)النساء/١٠٣و اين قول  ابن حزم  می باشد و شيخ  الإسلام  ابن  تيمية  رحمه  الله نیز  آن را برگزیده  است و از نظر  حجت  و دلیل  بسیار قوی تر  از قول  آنهایی  است  که  قائل  به  قضاء  هستند.

برادرتان

شیخ دکتر/خالد  المصلح  
۱۴۲۴/۱۰/۲۶ هجری  قمری