الحمدلله و صلي الله و سلم و بارك علي رسول الله و علي آله وصحبه.
أما بعد:
در پاسخ به پرسش شما از خداوند طلب توفیق کرده و می گوییم:
از میان اقوال اهل علم، قول راجح در مورد مساله مذکور این است که اموال یتیمان- در صورتی که به حد نصاب برسند و یک سال از لحظه ملکیت آن بگذرد- مشمول زکات می شوند زیرا خداوند می فرماید: (خُذْ مِنْ أَمْوَالِهِمْ صَدَقَةً تُطَهِّرُهُمْ وَتُزَكِّيهِمْ بِهَاٌ)يعنى: ( -اى پیامبر- از أموال آنان زکات بگیر تا بدینوسیله آنها را - از بیماری بخل- پاک کنی و- خیرخواهی را در آنها- رشد دهی) التوبة/١٠٣ بنابراين زكات متعلق به مال است.
و امام بيهقي از سيدنا عمر رضي الله عنه روايت می کند که رسول الله صلی الله عليه وسلم می فرماید: (إبتغوا في أموال اليتامي لا تأكلها الصدقة) يعنى: (با أموال یتیمان کسب و کار کنید تا- پرداخت- زکات، ارزش آن-اموال- را کم نکند) و در حدیث انس و جابر رضی الله عنهما بصورت واضح تر از رسول الله صلی الله عليه وسلم روایت شده است که فرمود: (إتجروا في أموال اليتامي لاتاكلها الصدقة) يعنى: ( با أموال یتیمان تجارت کنید تا -پرداخت- زکات ارزش آن را کم نکند) اما حدیث سیدنا عمر رضی الله عنه صحیح تر از سایر احادیث دیگر در این باب است و بخاطر ورود آن از طرق متعدد سند آن اشکالی ندارد و قابل استناد می باشد و بیانگر وجوب زکات، در اموال یتیمان است و اگر ندانسته اقدام به پرداخت زکات ایتام تحت سرپرست خود نکرده در این صورت گناهی بر وی نمی باشد اما بایستی بعد از آگاهی یافتن از وجوب آن مبلغ زکات هایی را که نپرداخته است را محاسبه و بپردازد زیرا در صورت پرداخت نکردن زکات، حق مستمندان در آن مال باقی می ماند و حال آنکه خداوند می فرماید: (خُذْ مِنْ أَمْوَالِهِمْ صَدَقَةً تُطَهِّرُهُمْ وَتُزَكِّيهِمْ بِهَاٌ)يعنى: ( -اى پیامبر- از أموال آنان زکات بگیر تا بدینوسیله آنها را - از بیماری بخل- پاک کنی و- خیرخواهی را در آنها- رشد دهی) التوبة/١٠٣ بنابراین فقراء در اموال حق و نصیبی دارند و فرقی نمی کند که این اموال متعلق به ایتام باشد یا غیر ایتام لذا در صورتیکه به حد نصاب برسند و یک سال بر آنها بگذرد پرداخت زکات آن بر مالک یا قیوم لازم می شود.
و اما فردی که از روی سستی پرداخت زکات را به تأخیر می اندازد بایستی توبه کند و مبلغ زکات را هر چه سریعتر بپردازد و در اینجا به سرپرستان ایتام توصیه می کنم تا زکات های پرداختی را بنویسند تا در آینده در معرض اتهام یا بازخواست هایی از قبیل: فلان مبلغ کجا رفت؟و یا در چه چیزی صرف کردید؟ قرار نگیرند.
شیخ دکتر/خالد بن عبدالله المصلح
