الحمد لله و صلي الله و سلم و بارك علي رسول الله و علي آله وصحبه.أما بعد:
به نظر من برای یک زن جایز نیست تا تحت هر شرایطی و با هر وسیله ای عبارت مذکور و عبارت های مشابه آن را به یک مرد نامحرم بگوید حتی اگر هر دو طرف در درجه بالايي از علم و تقوی قرار داشته باشند بازهم نبایست از کلمات مذکور استفاده کنند زیرا بانوان از نرم سخن گفتن در مقابل مردان نامحرم بازداشته شده اند و خداوند متعال در مورد کامل ترین و متعهدترین بانوان مؤمن می فرماید: (يَا نِسَاءَ النَّبِيِّ لَسْتُنَّ كَأَحَدٍ مِنَ النِّسَاءِ ۚ إِنِ اتَّقَيْتُنَّ فَلَا تَخْضَعْنَ بِالْقَوْلِ فَيَطْمَعَ الَّذِي فِي قَلْبِهِ مَرَضٌ وَقُلْنَ قَوْلًا مَعْرُوفًا) يعني: ( ای همسران پیامبر؛ شما- در مقام و منزلت- همانند هیچ یک از زنان- عادی- دیگر نیستید پس - اگر خواستار- تحقق تقوی هستید به نرم سخن نگویید تا افراد بیمار دل بر شما طمع نورزند و به شیوه شایسته - که مورد رضایت و پسند خداوند و پیامبرش- باشد سخن بگویید)الاحزاب/۳۲؛ ابن العربي در تفسیر خویش (٣/٥٦٨) در خصوص آیه مذكور می گوید: ( خداوند متعال به همسران پیامبر صلی الله علیه وسلم دستور داد تا ظاهر گفتارشان غلیظ و محتوای کلمات شان کوتاه و قاطعانه باشد تا ایجاد میل و رغبت در قلب نکنند و در شنونده ايجاد طمع نشود و علاوه بر آن از آنها خواسته است تا به شیوه ای شایسته و بایسته که مورد رضایت و پسند خداوند و پیامبرش علیه الصلاة والسلام است سخن بگویند) بنابراین خداوند متعال همسران رسول الله صلی الله عليه وسلم که مادران مؤمنان هستند را از نرم سخن گفتن بازداشت و لازم به ذكر است كه گفتار نرم شامل نرمی در شیوه ادای سخن و محتوای کلمات می شود و سایر بانوان مؤمن نیز به طریق اولی مشمول این آیه می گردند زیرا وقتی امکان طمع بیماردلان در همسران رسول الله صلی الله عليه وسلم باشد به طریق اولی در مورد سایر بانوان خواهد بود بنابراین وقتی بانویی در مواجهه با سخن گفتن با یک مرد نامحرم قرار می گیرد بایستی از گفتار نرم اجتناب بورزد زیرا عمل کردن به این توصیه ربانی مطمئن تر است و از طمع ورزی بیماردلان جلوگیری می کند.
اما حدیثی که امام احمد و ابوداود از ثابت روایت کرده اند چنین است که گفت: انس رضی الله عنه به ما خبر داد که: ( أن رجلاً كان عند النبي صلى الله عليه وسلم فمر به رجل. فقال: يا رسول الله إني لأحب هذا، فقال له النبي صلى الله عليه وسلم: أعلمته؟ قال: لا. قال: أعلمه. قال: فلحقه، فقال: إني أحبك في الله. فقال: أحبك الذي أحببتني له)یعنی: ( مردی نزد رسول الله صلی الله عليه وسلم ایستاده بود که شخص دیگری از کنار آنها گذشت و آن مرد گفت: ای رسول خدا؛ من این شخص را دوست دارم؛رسول الله صلى الله عليه وسلم فرمود: (آیا او را از این محبت مطلع ساخته ای؟) گفت: خیر؛ رسول الله صلى الله عليه وسلم فرمود: (او را مطلع بساز) لذا به دنبال او رفت و هنگامی که او را دریافت به او گفت: ( من شما را به خاطر الله دوست دارم) و او گفت: ( خداوندی که مرا به خاطر او دوست داشته ای شما را دوست بدارد) این حدیث را امام احمد از طریق حسین بن واقد روایت کرده است و ابوداود از طریق مبارک بن فضاله آن را نقل نموده است و در " معجم الأوسط" امام طبرانی و شعب الایمان بیهقی آمده است: ( ثم رجع إلى النبي صلى الله عليه وسلم، فسأله، فأخبره بما قال. فقال النبي صلى الله عليه وسلم: أنت مع من أحببت ولك ما احتسبت)یعنی: ( سپس آن مرد نزد رسول الله صلی الله عليه وسلم آمد و ایشان ماجرا را از وی جویا شدند و او نیز ایشان را از ماجرا مطلع ساخت و رسول الله صلی الله عليه وسلم فرمود: ( شما- در روز قیامت- همراه دوستدارت خواهی بود و مشمول پاداش عملکردت خواهی گشت) این حدیث را ابن حبان و امام حاکم صحیح دانسته اند و امام ذهبي با رأی آنها موافقت کرده است و همچنین در المستدرک٤/١٨٩ با سند صحیح روایت شده است.
حدیث مذکور بیانگر مشروعیت گفتن عبارت مذکور از سوی یک خانم به مرد نامحرم یا برعکس نیست زیرا این خبر در خصوص اعلام محبت در بین دو نفر از یک جنس می باشد که فتنه ای در بازگو کردن یا شنیدن آن وجود نداشته باشد و امام مناوی رحمه الله در فيض القدير (۱/۲۴۷) به این مطلب اشاره کرده ومی گوید: ( هرگاه بانویی، بانوی دیگر را به خاطر الله دوست بدارد سنت است که آن را اعلام کند) و گفتن عبارت مذکور در خصوص جنس مخالف تنها برای همسر و مانند آن مشروع می باشد زیرا از هیچ یک از زنان صحابه رضی الله عنهن نقل نشده است که چنین عبارتی را به رسول الله صلى الله عليه وسلم گفته باشند در حالیکه محبت رسول الله صلی الله عليه وسلم برای تک تک افراد این امت اعم از مرد و زن فرض و واجب می باشد؛ از خداوند متعال مسئلت دارم تا دین مان را برای ما حفظ و راه هدایت مان را برای ما نشان دهد. آمین.
برادر شما:
شیخ دکتر/ خالد بن عبدالله المصلح
١٤٢٤/٩/١٣ هجري قمري
