الحمد لله و صلي الله و سلم و بارك علي رسول الله و علي آله وصحبه.
أما بعد:
در پاسخ به پرسش شما از خداوند طلب توفیق کرده و می گوییم:
برخی از اهل علم همچون امام احمد و علمای غیر از ایشان بلند گذاشتن موی سر را سنت می دانند و دلیل شان روایت هایی است که در آنها تصریح می کند: موی سر رسول الله صلی الله عليه وسلم تا نرمه گوش ایشان می رسید و در برخی از احادیث وارد شده است که موی سر ایشان تا شانه های شان می رسید طوریكه در صحیح بخاری حديث (٥٥٦٣) و در صحیح مسلم (۲۳۳۸) از انس رضي الله عنه روايت شده است گفت: ( أن النبي صلي الله عليه وسلم كان يضرب شعره منكبيه) یعنی: ( موی سر رسول الله صلی الله عليه وسلم به شانه های شان می رسید)و در روایت دیگری وارد شده است: (كان شعر النبي صلى الله عليه وسلم بين أذنيه و عاتقه) يعنى: ( موی سر رسول الله صلی الله عليه وسلم مابین گوش ها و شانه هایش بود) و در روایت دیگری آمده است: ( کان شعر رسول الله صلى الله عليه وسلم إلي أنصاف أذنيه) یعنی: ( موی سر رسول الله صلی الله عليه تا میانه گوش های شان بود)
و تعدادی از اهل علم، بلند گذاشتن موی سر را جزء عادات و رسم و رسوم می دانند و می گویند: دلیل آنکه رسول الله صلی الله عليه وسلم موی سرشان را بلند می گذاشتند این بود که عادت عرب در آن دوره چنین بوده است و این مفهوم از سخن ابن عبدالبر- متوفي سال ٤٦٥ هجري قمري- در التمهید(٦/٨٠) فهمیده می شود که گفته است: (صار أهل عصرنا لا يحبس الشعر منهم إلا الجند عندنا، لهم الجمم والوفرات، وأضرب عنها أهل الصلاح والستر والعلم، حتى صار ذلك علامة من علاماتهم، وصارت الجمم اليوم عندنا تكاد تكون علامة السفهاء، وقد روي عن النبي صلى الله عليه وسلم أنه قال: (من تشبه بقوم فهو منهم، أو حشر معهم)، فقيل: من تشبه بهم في أفعالهم ، وقيل: من تشبه بهم في هيئاتهم، وحسبك بهذا فهو مجمل في الاقتداء بهدى من الصالحين على أي حال كانوا، والشعر والحلق لا يغنيان يوم القيامة شيئا، وإنما المجازاة على النيات والأعمال، فرب محلوق خير من ذي شعر، ورب ذي شعر رجلا صالحا) يعنى: (دوره ما طوری شده است که تنها سربازان موهای خود را بلندنگه می دارند و صالحان و ملتزمان و علماء موهای خود را کوتاه می کنند تا جاییکه این امر یکی از نشانه های بارز آنان گشته و از طرفی بلند گذاشتن مو از نشانه های افراد بی خرد تلقی می گرددو از رسول الله صلی الله عليه وسلم روایت شده است که فرمود: ( هر فردي که خود را شبیه قومی نماید از آنها است) و در شرح این حدیث گفته شده است: یعنی: "فردی که افعال خویش را شبیه آنان کند" و همچنین گفته شده است: "فردی که شکل ظاهری خویش را شبیه آنان نماید" و این بدان معنی است که صالحان بر هر حالی که باشند بایستی از راه و روش آنان پیروی نمود؛ بلند گذاشتن موی سر یا کوتاه نمودن آن هیچ نفعی در روز قیامت نخواهند داشت زیرا سزا و کیفر بستگی به نیت ها و عملکرد بندگان دارد و چه بسا فردی که موی سرش را تراشیده از فردی که مویش را بلند نموده است بهتر باشد و برعکس) پایان سخن ابن عبدالبر رحمه الله؛
و شيخ مان محمد العثيمين رحمه الله نیز به همین مطلب اشاره کرده و گفته است: ( بلندنگه داشتن موی سر از باب سنت و عبادت نیست بلکه از باب پیروی از عرف و عادت می باشد).
برادر شما:
شیخ دکتر/ خالد بن عبدالله المصلح
١٤٢٧/٩/١٩ هجري قمري
