آیا مشارکت سه نفر از سه منزل مستقل در قربانی کردن یک گاو با نیت های متفاوت جایز است؟ بدین معنی که یکی از آنها به نیت تقرب جستن به خداوند و دو نفر دیگر تنها به نیت استفاده از گوشت حیوان مشارکت کنند؟
حكم الإشتراك في الذبيحة بنوايا مختلفة؛
آیا مشارکت سه نفر از سه منزل مستقل در قربانی کردن یک گاو با نیت های متفاوت جایز است؟ بدین معنی که یکی از آنها به نیت تقرب جستن به خداوند و دو نفر دیگر تنها به نیت استفاده از گوشت حیوان مشارکت کنند؟
حكم الإشتراك في الذبيحة بنوايا مختلفة؛
الجواب
الحمدلله و صلي الله و سلم و بارك علي رسول الله و علي آله وصحبه.أما بعد:در پاسخ به پرسش شما از خداوند طلب توفیق کرده و می گوییم:
اهل علم در خصوص مشارکت فردی که هدفش از قربانی تقرب جستن به خداوند است با کسانی که جهت استفاده از گوشت حیوان قربانی می کنند دو دیدگاه ارائه داده اند:
دیدگاه نخست: مشارکت مذکور جایز است خواه قربانی واجب باشد خواه مستحب و فرق نمی کند که نیت همه مشارکت کنندگان از قربانی تقرب به خداوند باشد و یا برخی از آنها جهت استفاده از گوشت قربانی شریک شده باشند و این دیدگاه مذهب شافعی و حنبلی است و دلیل شان روایتی است که در صحیح مسلم حدیث (١٣١٨) از جابر رضی الله عنه روایت شده است که گفت: ( (خرجنا مع رسول الله صلى الله عليه وسلم مهلين بالحج، فأمرنا رسول الله صلى الله عليه وسلم أن نشترك في الإبل والبقر، كل سبعة منا في بدنة)یعنی: ( جهت ادای مناسک حج به همراه رسول الله صلی الله عليه وسلم خارج شدیم و ایشان به ما دستور داد تا هفت نفر از ما در قربانی یک شتر و هفت نفر در قربانی یک گاو مشارکت کنیم) و در روایت دیگر آمده است: ( ما همراه رسول الله صلى الله عليه وسلم مراسم حج را انجام دادیم و یک شتر را برای هفت نفر و گاو را برای هفت نفر قربانی نمودیم) و برداشت شان از روایت مذکور این است که می گویند: زمانی که برخی از قربانی های حج واجب و برخی مستحب هستند و این تفاوت تاثیری در صحت مشارکت صحابه نداشته است لذا تفاوت نیت ها هم تاثیری در صحت مشارکت نخواهد داشت.
دیدگاه دوم: مشارکت فردی که هدفش از قربانی تقرب جستن به خداوند است با کسانی که هدفی غیر از آن دارند جایز نمی باشد زیرا قربانی یکی است و از اینرو جایز نیست تا بخشی از آن بعنوان تقرب به خداوند و بخش دیگر با هدفی غیر از آن قربانی شود و این دیدگاه مذهب حنفی می باشد.
و دیدگاه صحیح تر این است که مشارکت در قربانی تنها با کسانی جایز است که نیت شان از قربانی تقرب و نزدیکی به خداوند باشد زیرا تنها در این حالت اجازه داده شده است و تفاوت نوع تقرب ( واجب یا مستحب) تاثیری در صحت مشارکت ندارد زیرا هر دو حالت تقرب و نزدیکی جستن به خداوند متعال است برخلاف حالتی که نیت برخی از مشارکت کنندگان تنها استفاده از گوشت قربانی باشد. والله أعلم.